Definicja budowli niekonstytucyjna. Nadchodzi rewolucja w podatku od nieruchomości

4 lipca 2023 r. Trybunał Konstytucyjny w sprawie o sygn. akt SK 14/21 po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej wniesionej przez podatnika o zbadanie zgodności definicji budowli na potrzeby podatku od nieruchomości z normami konstytucyjnymi orzekł, że:

  • 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: „u.p.o.l.”) (określający definicję legalną budowli na potrzeby podatku od nieruchomości) jest niezgodny z art. 84 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
  • przepis ten traci moc obowiązującą po upływie 18 (osiemnastu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

NIEKONSTYTUCYJNOŚC DEFINICJI BUDOWLI ZDANIEM TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO

Trybunał w wydanym wyroku skupił się jedynie na niekonstytucyjności definicji budowli.

Zasadniczy problem sprowadza się do tego, że zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami podatnik w celu ustalenia przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości musi odnosić się do przepisów prawa budowlanego. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego jest to niekonstytucyjne rozwiązanie legislacyjne, ponieważ:

  • podatnik powinien już na podstawie ustawy podatkowej zrekonstruować przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości, bez konieczności odwoływania się do innych aktów prawnych;
  • odwołanie do przepisów prawa budowlanego jest wysoce nieprecyzyjne, bowiem podatnik nie ma pewności co do tego, czy odwołanie dotyczy tylko aktów prawnych rangi ustawowej, czy także rozporządzeń;
  • uregulowanie w ustawie niepodatkowej tak istotnych elementów podatku jak przedmiot opodatkowania jest niedopuszczalne.

Więcej szczegółów poznamy po opublikowaniu pisemnego uzasadnienia wyroku.

SKUTKI WYROKU

Wydany wyrok w praktyce niesie ze sobą następujące skutki:

  • ustawodawca powinien dokonać nowelizacji przepisów u.p.o.l. poprzez wprowadzenie nowej definicji budowli;
  • podatnicy na podstawie analizowanego wyroku, w trwających sporach z organami, mogą argumentować, że w odniesieniu do regulacji definiującej budowle na gruncie u.p.o.l. obalone zostało domniemanie jej konstytucyjności, co powinno mieć szczególne przełożenie na stosowanie zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika.

Skutki analizowanego wyroku będą mogły mieć znaczenie praktyczne w postępowaniach toczonych zarówno przed organami podatkowymi, jak i sądami administracyjnymi. Przez wiele lat toczone były spory dotyczące tego, czy określony obiekt jest budynkiem, czy też budowlą dla celów podatku od nieruchomości. To rozróżnienie jest istotne z perspektywy wymiaru podatku od nieruchomości, bowiem budynki opodatkowane są według ich powierzchni użytkowej, z kolei budowle od wartości.

REWOLUCJA W PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI

Niekonstytucyjność definicji legalnej budowli dla potrzeb podatku od nieruchomości oznacza, że podatników czeka prawdziwa rewolucja podatkowa. Trybunał Konstytucyjny dał jednak ustawodawcy czas na przygotowanie odpowiednich zmian w tym zakresie, a mianowicie 18 miesięcy. W świetle powyższego, w 2025 roku podatek od nieruchomości ulegnie znaczącym zmianom, które już teraz możemy określić mianem rewolucyjnych.

Będziemy Państwa informować o postępie prac ustawodawcy związanych z wyrokiem. W razie wątpliwości – prosimy o kontakt z naszymi ekspertami.

KONTAKT

Elżbieta Lis Partner, Katowice

E: elzbieta.lis@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 58
M: +48 664 948 038

Szymon Chyra Senior Manager | Doradca podatkowy, Katowice

E: szymon.chyra@pl.Andersen.com
T: +48 881 823 182

Tomasz Wichary Senior Associate | Doradca podatkowy, Adwokat, Katowice

E: tomasz.wichary@pl.andersen.com
T: +48 32 731 68 95

Katarzyna Chrapowicka Director, Warszawa

E: katarzyna.chrapowicka@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 88

Marcin Matyka Partner Zarządzający, Warszawa

E: marcin.matyka@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 60
M: +48 669 768 444

Mateusz Jabkiewicz Experienced Consultant, Warszawa

E: mateusz.jabkiewicz@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 88

Zarejestruj się, aby otrzymywać na bieżąco powiadomienia o zmianach w prawie i podatkach, o najistotniejszych nowościach z orzecznictwa oraz o wydarzeniach organizowanych przez Andersen w Polsce.

Aktualności