Graniczny podatek węglowy (CBAM)

2023 / 10 / 10

10 maja 2023 r. Rada UE przyjęła rozporządzenie 2023/956 ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 130, str. 52). (dalej: rozporządzenie). Rozporządzenie weszło w życie 17 maja 2023 r, a zacznie być stosowane w ograniczonym zakresie już od 1 października 2023 r. Przepisy rozporządzenia obligują importerów wybranych produktów do partycypacji w tzw. granicznym podatku węglowym.

O co chodzi?

Dostosowywanie cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (Carbon Border Adjustment Mechanism – w skrócie określane jako CBAM), polega na wprowadzeniu równoważnych opłat emisyjnych od produktów przywożonych do UE (importowanych) i produktów wewnątrzunijnych.

Kogo dotyczą nowe obowiązki?

W preambule rozporządzenia zostało wskazane, że system CBAM ma w założeniu obejmować szeroki zakres produktów. Obecnie z art. 2 ust. 1 rozporządzenia 2023/956 wynika, że CBAM znajduje zastosowanie do importu towarów wymienionych w załączniku I lub produktów, które powstały z tych towarów. Załącznik I obejmuje swoim zakresem następujące towary (bardziej szczegółowe dane znajdują się w samym załączniku, a KE zapowiada, że w przyszłości zakres tych towarów może zostać rozszerzony):

cement,
energia elektryczna,
nawozy,
żeliwo i stal,
aluminium,

Na co trzeba się przygotować?

Wdrożenie granicznego podatku węglowego zostało rozdzielone na dwa etapy.

Etap I

Począwszy od 1 października 2023 roku wchodzi w życie okres przejściowy, który wprowadza pewne obowiązki dla przedsiębiorców i będzie trwał do 31 grudnia 2025 roku. Przepisy, które zaczęły obowiązywać od początku października dotyczą obowiązków związanych z raportowaniem. Obowiązki te wiążą się z okresowym przedstawianiem sprawozdań zawierających dane o towarach importowanych na teren Unii Europejskiej.

Zatem od 1 października 2023 roku przedsiębiorcy importujący produkty należące do którejkolwiek z powyższych grup, będą musieli składać Komisji kwartalne sprawozdanie CBAM zawierające informacje o towarach przywiezionych na teren Unii Europejskiej. Maksymalny termin na złożenie sprawozdania to ostatni dzień miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, w którym odbył się import towaru. (art. 35 ust. 1 rozporządzenia 2023/956). Oznacza to, że jeśli w okresie od 1 października do 31 grudnia 2023 roku przedsiębiorca dokonał importu towaru wymienionego w załączniku I rozporządzenia, to powinien do 31 stycznia 2024 roku złożyć sprawozdanie CBAM.

Etap II

System docelowy rozpocznie swoje funkcjonowanie w roku 2026 i będą się z nim wiązać następujące obowiązki:

importer, który chce wprowadzać do UE towary objęte mechanizmem CBAM, lub przedstawiciel celny takiego importera, będzie musiał uzyskać status „upoważnionego zgłaszającego CBAM”;
upoważnieni zgłaszający CBAM będą mieli obowiązek co roku deklarować ilość towarów przywiezionych do UE w poprzednim roku oraz związane z nimi emisje gazów cieplarnianych;
następnie należało będzie rozliczać ww. emisje odpowiednią liczbą dedykowanych jednostek emisji – certyfikatów CBAM;
certyfikaty CBAM upoważnieni zgłaszający CBAM będą musieli wcześniej zakupić i posiadać na swoim rachunku w rejestrze CBAM;
cena certyfikatów obliczana będzie w oparciu o średnią tygodniową cenę aukcyjną uprawnień do emisji w EU ETS wyrażoną w EURO, a jeden certyfikat będzie umożliwiał rozliczenie jednej tony wyemitowanego CO2;
możliwe będzie zmniejszenie liczby certyfikatów CBAM do umorzenia, jeżeli w państwie pochodzenia towaru była uiszczona opłata za emisje gazów cieplarnianych;
przejściowo liczba certyfikatów CBAM do umorzenia będzie podlegała korekcie (zmniejszeniu) w związku z funkcjonującym w ramach ETS bezpłatnym przydziałem uprawnień do emisji – stopniowe wycofywanie przydziału bezpłatnych uprawnień w ramach EU ETS nastąpi równolegle z wycofywaniem CBAM w latach 2026-2034.

W razie wątpliwości – nasz zespół jest gotowy udzielić wszelkiego niezbędnego wsparcia w zakresie wprowadzanych obowiązków.

KONTAKT