Pozytywny wyrok TSUE w sprawie VAT – stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej
7 maja 2020 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE” lub „Trybunał”) wydał wyrok o sygnaturze C-547/18 w polskiej sprawie Dong Yang Electronics, dotyczący stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT (ang. fixed establishment). W wyroku tym TSUE stwierdził, że przepisy Dyrektywy 2006/112/WE oraz rozporządzenia wykonawczego Rady UE 282/2011 należy interpretować w ten sposób, że:
- usługodawca nie może wywieść istnienia na terytorium państwa członkowskiego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej spółki z siedzibą w państwie trzecim z samego faktu, że spółka ta posiada w tym państwie członkowskim spółkę zależną oraz że
- usługodawca ten nie jest zobowiązany do badania, w celu dokonania takiej oceny, stosunków umownych łączących te dwa podmioty.
Stan faktyczny
Sprawa dotyczyła polskiej spółki Don Yang, która świadczyła usługi montażu płytek PCB na rzecz kontrahenta – spółki z siedzibą w Korei Południowej. Don Yang uzyskała od kontrahenta oświadczenie, że ten nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej i traktowała usługi świadczone na rzecz spółki koreańskiej jako niepodlegające opodatkowaniu VAT w Polsce, w myśl zasady ogólnej, zgodnie z którą miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika jest państwo siedziby nabywcy.
Jednocześnie, komponenty do produkcji płytek przekazywane były Don Yang przez spółkę zależną kontrahenta, z siedzibą w Polsce. Gotowe płytki trafiały do tej samej, polskiej spółki zależnej kontrahenta, która na podstawie umowy z koreańską spółką dominującą, wykorzystywała je do produkcji towarów, które pozostawały własnością koreańskiej spółki.
Powyższa praktyka została zakwestionowana przez polski organ podatkowy, który uznał, że miejscem świadczenia usług montażu płytek PCB dla celów VAT jest Polska, gdyż koreańska spółka wykorzystywała polską spółkę zależną jako własne miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju. Co więcej, organ stwierdził także, że to Dong Yang powinna zbadać, kto jest rzeczywistym beneficjentem świadczonych przez nią usług, a analiza taka pozwoliłaby na ustalenie, że była nim polska spółka zależna koreańskiego kontrahenta.
W konsekwencji, organ wezwał Dong Yang do zapłaty VAT z tytułu usług montażu.
Sprawa trafiła przed Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który postanowił zawiesić postępowanie i zadać TSUE następujące pytania prejudycjalne:
- „Czy z samego faktu posiadania przez spółkę mającą siedzibę poza terytorium Unii Europejskiej spółki zależnej na terytorium Polski można wywieść istnienie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce?
- Czy w wypadku odpowiedzi przeczącej na pytanie pierwsze podmiot trzeci zobowiązany jest do analizy stosunków umownych pomiędzy spółką z siedzibą poza terytorium Unii Europejskiej a spółką zależną w Polsce w celu ustalenia, czy istnieje stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce przez tę pierwszą spółkę”?
Wyrok TSUE
W swoim orzeczeniu TSUE stwierdził co prawda, że spółka zależna podmiotu z państwa trzeciego może stanowić stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej tego podmiotu na terytorium Unii, ale wskazał także, że aby uznać ją za stałe miejsce prowadzenia działalności, spółka taka musi spełniać kryteria z rozporządzenia 282/2011.
TSUE uznał w konsekwencji, że nie można wywieść istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej z samego faktu posiadania przez spółkę z siedzibą w państwie trzecim spółki zależnej na terytorium któregoś z państw członkowskich UE. Jednocześnie, Trybunał stwierdził także, podążając za opinią rzecznik generalnej, że nie można zobowiązać usługodawcy do badania stosunków umownych pomiędzy spółką dominującą a spółką zależną, gdyż informacje takie są co do zasady poufne, a zobowiązanie do ich analizy prowadziłoby do wykonywania przez podatnika zadań należących do organów podatkowych.
TSUE przypomniał również, że badanie istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej należy dokonywać w oparciu o przepisy rozporządzenia 282/2011, które zawierają szereg kryteriów i odwołują się do relacji pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą, a nie pomiędzy usługobiorcą a podmiotami mogącymi ewentualnie stanowić jego stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Orzeczenie w sprawie Dong Yang jest kolejnym wyrokiem dotyczącym ważnego problemu stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT. Przypominamy także, że w kolejce do rozstrzygnięcia przez TSUE w tym temacie czeka także austriacka sprawa C-931/19.
Ze względu na szereg kryteriów prawnych i bogate orzecznictwo, ustalenie istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności należy do bardzo trudnych kwestii podatkowych. Co więcej, jego błędne określenie może rodzić poważne ryzyka dla przedsiębiorców, dlatego każda sprawa powinna być przeanalizowania indywidualnie. W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości w zakresie kwestii poruszonych w niniejszej informacji, służymy Państwu pomocą i zachęcamy do kontaktu.
KONTAKT
E: aleksandra.kalinowska@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 70
M: +48 724 440 693
