Audyt własności intelektualnej – czy warto go przeprowadzić
Wiele organizacji wciąż stawia dobra intelektualne na drugim planie nie zdając sobie sprawy z tego, jak istotną część majątku mogą one stanowić. Co więcej, wiele spośród nich często nawet nie wie, czy w ogóle jakieś dobra intelektualne posiada. Warto je zidentyfikować przeprowadzając audyt własności intelektualnej.
Ustal co posiadasz
Audyt własności intelektualnej ma na celu zidentyfikowanie aktywów intelektualnych posiadanych przez daną organizację, ustalenie ich statusu i wartości, a w dalszej perspektywie również działań, jakich podjęcie jest uzasadnione w celu ich rozwoju i ochrony. Chodzi tu nie tylko o znaki towarowe, ale również wzory przemysłowe, wzory użytkowe, wynalazki, know-how, w tym tajemnicę przedsiębiorstwa. Do aktywów intelektualnych zalicza się również utwory objęte ochroną prawnoautorską, a nawet domeny internetowe.
Zweryfikuj stan prawny
W ramach audytu własności intelektualnej następuje także weryfikacja stanu prawnego poszczególnych aktywów intelektualnych. Status ten wynika zwykle z charakteru danego dobra intelektualnego, a także podstawy dysponowania nim przez organizację. W tym kontekście istotne jest m.in. ustalenie, czy organizacja korzysta z posiadanych aktywów intelektualnych (zwłaszcza z zarejestrowanych znaków towarowych). Ustalenie, jaki charakter ma dany przedmiot własności intelektualnej, a także tytułu prawnego, jaki ma względem niego organizacja, pozwala w dalszej perspektywie podjąć właściwe decyzje co do sposobu jego rozwoju oraz ochrony.
Sprawdź, czy wystarczająco chronisz i zaplanuj działania ochronne
Obowiązujące przepisy prawa przewidują stosunkowo szerokie spektrum działań, jakich podjęcie jest możliwe w celu ochrony dóbr intelektualnych. Przykładowo, mogą one polegać na rejestracji we właściwych urzędach (np. w Urzędzie Patentowym RP, EUIPO, WIPO) lub na wprowadzeniu stosownych zapisów do umów, jeśli korzystanie z przedmiotu własności intelektualnej następuje na ich podstawie. Ustalenie czy znak towarowy, wynalazek lub know-how są zabezpieczone, czy nie, pozwala na ocenę ryzyk, jakie mogą wyniknąć na tym tle, a w konwencji również działań, które należy podjąć w celu ich wyeliminowania lub przynajmniej ich zminimalizowania.
Zidentyfikuj potencjalne zagrożenia
Przedmioty praw własności intelektualnej niezwykle często są obiektem naruszeń. Zazwyczaj dopuszczają się ich konkurenci. Przykładowo, im bardziej popularna marka, tym więcej chętnych do skorzystania z jej sukcesu. Dlatego, jeśli w organizacji zidentyfikowano znaki towarowe lub inne dobra intelektualne cieszące się już popularnością, zasadne jest ustalenie, w jaki sposób może dojść do naruszenia praw do nich. Należy mieć na uwadze, że naruszenie praw do znaku towarowego może nastąpić nie tylko poprzez użycie go przez konkurenta do oznaczenia własnego produktu czy usługi. Przykładowo, możliwe jest również zarejestrowanie go przez naruszyciela jako domeny internetowej. W rezultacie, jeśli organizacja sama wcześniej nie zarejestrowała na swoją rzecz domeny obejmującej jej znak towarowy, może mieć problem z użyciem go w adresie własnej strony internetowej.
Sprawdzam!
Powszechnie zdarza się, że organizacja nie zdaje sobie sprawy, że w nieuprawniony sposób dochodzi do wykorzystywania przysługujących jej praw własności intelektualnej. W ramach audytu własności intelektualnej mówimy „sprawdzam!” i badamy, czy faktycznie doszło do jakiś naruszeń. Jeśli zostaną one stwierdzone, rekomendujemy działania, które należy podjąć w celu ich wyeliminowania z rynku, jak również w celu uniknięcia kolejnych naruszeń w przyszłości. Im szybciej odpowiednie działania zostaną podjęte, tym większe są szanse na zminimalizowanie skutków naruszeń.
Na wagę złota
Marka „Apple” jest jedną z najdroższych na świecie. Jej wartość szacuje się na około 355,1 mld USD[1]. Z rodzimych polskich marek najdroższa jest Biedronka (4 587 mln PLN [2]). Przytoczone wartości wpływają nie tylko na wyobraźnię, ale przede wszystkim na wartość majątku ich właścicieli. Potwierdza to, że warto dbać o aktywa intelektualne organizacji, co najmniej tak samo jako o inne składniki tworzące jej majątek. Wspomniana troska powinna przejawiać się w podejmowaniu uprzednio zaplanowanych działań zmierzających do ochrony i rozwoju posiadanych przez organizację dóbr intelektualnych. To natomiast możliwe jest wyłącznie wtedy, gdy zostaną one w odpowiedni sposób zidentyfikowane. Dlatego audyt własności intelektualnej jest tak istotny. Stanowi pierwszy krok do efektywnego wykorzystania niematerialnych zasobów organizacji. Dlatego warto go przeprowadzić!
[1]https://forsal.pl/biznes/artykuly/8344546,ranking-najcenniejszych-marek-swiata-brand-finance-global-500-2021.html
[2]https://www.forbes.pl/rankingi/ranking-top-200-najlepszych-polskich-marek-lista-forbesa/0bwtl6f
AUTOR WPISU
E: natalia.gawel@pl.Andersen.com
T: +48 509 994 691