Co Nowy Rok przyniesie w VAT? Czyli kilka słów o pakiecie Quick Fixes
Nowy Rok, jak zwykle, niesie ze sobą sporo zmian podatkowych, w tym w podatku VAT. Tym razem jednak zmiany nie wynikają z naszych lokalnych regulacji, lecz wprost z Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2018/1912 (dalej: Rozporządzenie), które wprowadza ujednolicone zasady dokumentowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (dalej: WDT). Rozporządzenie jest aktem prawnym, które stosowane jest bezpośrednio, tj. nie jest konieczne dla jego stosowania wprowadzanie zmian w polskiej ustawie o VAT. Rozporządzenie to wchodzi w pakiet zmian tzw. Quick Fixes, czyli szeregu zmian zmierzających do uszczelnienia systemu VAT na poziomie Unii Europejskiej. Co istotne, Komisja Europejska opublikowała również projekt not wyjaśniających do pakietu nowelizacji „Quick Fixes 2020”, który obejmuje swoim zakresem, m.in. wyjaśnienia w zakresie nowych rozwiązań wprowadzanych Rozporządzeniem (dalej: Projekt not).
Czego dotyczy Rozporządzenie
Rozporządzenie wprowadza katalog dokumentów potwierdzających WDT, których zgromadzenie przez podatnika pozwala na skorzystanie z tzw. domniemania, że towar został wysłany od odbiorcy na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia. W konsekwencji, skorzystanie z tego domniemania umożliwia zastosowanie stawki 0% VAT dla WDT.
Katalog dokumentów
W myśl art. 45a ust. 3 Rozporządzenia, dokumentami potwierdzającymi wysyłkę lub transport towarów mogą być (dalej: Katalog Dokumentów):
- dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament, faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów;
- następujące dokumenty:
- polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport towarów;
- dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, na przykład notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia;
- poświadczenie odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia, potwierdzające składowanie towarów w tym państwie członkowskim.
Co istotne, wskazane wyżej dokumenty muszą pochodzić od dwóch podmiotów, które są niezależne od siebie nawzajem, od sprzedawcy i od nabywcy.
W sytuacji, gdy towary będą wysyłane przez sprzedawcę lub osobę trzecią działającą na jego rzecz, sprzedawca powinien posiadać co najmniej jeden ze wskazanych niżej zestawów dokumentów (art. 45a ust. 1 pkt a Rozporządzenia):
- dwa niesprzeczne ze sobą dokumenty odnoszące się do wysyłki (Katalog Dokumentów – lit. a), wydane przez dwa podmioty spełniające Kryterium Niezależności,
- jakiekolwiek pojedyncze dokumenty odnoszące się do wysyłki (Katalog Dokumentów – lit. a) oraz jakiekolwiek pojedyncze niesprzeczne z sobą dokumenty z wymienione w lit. b Katalogu Dokumentów, które zostały wydane przez dwa podmioty spełniające Kryterium Niezależności.
W przypadku, gdy transport towarów jest dokonywany przez nabywcę lub na jego rzecz, sprzedawca powinien również dysponować pisemnym oświadczeniem nabywcy (art. 45a ust. 1 pkt b Rozporządzenia) potwierdzającym, że towary zostały wysłane i odebrane. Oświadczenie powinno obligatoryjnie zawierać następujące elementy:
- data wystawienia,
- nazwa lub imię i nazwisko oraz adres nabywcy,
- ilość i rodzaj towarów,
- data i miejsce przybycia towarów,
- identyfikacja osoby przyjmującej towary na rzecz nabywcy,
- w przypadku dostawy środków transportu – dodatkowo numer identyfikacyjny środków transportu.
Zgodnie z Projektem not, państwa członkowskie nie powinny nakładać obostrzeń w zakresie formy oświadczenia, dopuszczając obok wersji papierowej również formę elektroniczną. Zgodnie z Rozporządzeniem nabywca powinien dostarczyć sprzedawcy wskazane oświadczenie do dziesiątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła dostawa. W Projekcie not podkreśla się, że termin ten nie ma służyć penalizacji działań sprzedawcy i pozbawić go możliwości zastosowania domniemania z Rozporządzenia po jego przekroczeniu. W związku z czym w sytuacji, gdy sprzedawca otrzyma oświadczenie od nabywcy po wyznaczonym terminie, nadal będzie uprawniony do przyjęcia domniemania wysyłki lub transportu towarów (pod warunkiem spełnienia pozostałych warunków, o których mowa wyżej).
Należy jednak zwrócić uwagę, że Rozporządzenie obowiązuje bezpośrednio, a Noty wyjaśniające do niego po pierwsze nie są jeszcze ostateczne, a po drugie nie stanowią źródła prawa. Tym samym, nie sposób dzisiaj przewidzieć, jak do interpretacji przepisów Rozporządzenia podejdą polskie organy podatkowe. W przypadku braku możliwości zgromadzenia dokumentów wynikających z Rozporządzenia podatnicy powinni zatem rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej co do możliwości zastosowania stawki 0% VAT na podstawie gromadzonych przez nich dowodów, innych niż wymaganych Rozporządzeniem.
AUTOR WPISU
E: elzbieta.lis@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 58
M: +48 664 948 038