Finalna wersja Objaśnień MF w sprawie klauzuli rzeczywistego odbiorcy w podatku u źródła (WHT)
3 lipca 2025 r. Ministerstwo Finansów wydało długo oczekiwane objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania klauzuli rzeczywistego właściciela (beneficial owner) dla celów podatku u źródła. Dokument ten wprowadza istotne wskazówki dla płatników oraz podatników podatku, szczególnie w przedmiocie spełnienia warunków prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej, zakresu płatności, które powinny podlegać weryfikacji spełnienia warunku rzeczywistego właściciela oraz szczególnych przypadków badania statusu BO.
Weryfikacja prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej
W treści Objaśnień szczegółowo omówiono przesłankę prowadzenia przez odbiorcę należności rzeczywistej działalności gospodarczej, stanowiącej kluczowy element definicji rzeczywistego właściciela.
- Kluczowy jest kontekst płatności – działalność gospodarczą należy oceniać w kontekście konkretnej, otrzymywanej płatności. Oznacza to, że nawet podmiot o rozbudowanej działalności operacyjnej może nie zostać uznany za BO, jeśli dla danej płatności pełni funkcję pośrednika;
- Kryteria oceny – „rzeczywistość” prowadzonej działalności bazuje na posiadaniu odpowiedniego substratu majątkowo-osobowego, adekwatnego do jej charakteru i skali. Analizie powinny podlegać między innymi: posiadanie odpowiedniego, wykwalifikowanego personelu, biuro, samodzielność w podejmowaniu decyzji biznesowych oraz ponoszenie realnych kosztów prowadzonej działalności;
- Zróżnicowane wymogi dla holdingów – w przypadku spółek holdingowych, wymagania co do posiadania odpowiednich zasobów są niższe w porównaniu do spółek operacyjnych. Dla holdingów kluczowe jest posiadanie personelu z odpowiednią wiedzą i doświadczeniem, który faktycznie zarządza aktywami spółki;
- Koncepcja „dzielonego substratu” – w Objaśnieniach przewidziano możliwość uwzględnienia zasobów (personel, biuro), udostępnianych przez inne podmioty z grupy. Jest to koncepcja, w której substrat majątkowo-osobowy jest dzielony pomiędzy podmiotami z grupy, którą można zastosować, gdy podmiot udostępniający zasoby jest rezydentem UE/EOG (w przypadku korzystania z preferencji z dyrektyw), lub tego samego państwa co odbiorca płatności (w przypadku stosowania preferencji z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania).
Brak obowiązku badania statusu BO przy usługach niematerialnych
W Objaśnieniach wskazano jednoznacznie, że w przypadku płatności za usługi niematerialne, takie jak usługi doradcze, reklamowe czy zarządcze, płatnik nie ma obowiązku weryfikowania statusu rzeczywistego właściciela odbiorcy należności.
Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że wymóg badania statusu BO dotyczy wyłącznie tak zwanych płatności biernych, czyli odsetek, należności licencyjnych czy dywidend. Płatności za usługi niematerialne, klasyfikowane jako „zyski przedsiębiorstwa” w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie podlegają temu rygorowi. Jest to korzystne dla podatników i płatników podejście, które powinno znacząco uprościć proces weryfikacji przy tego typu transakcjach.
Potwierdzenie możliwości stosowania klauzuli „look through approach”
W Objaśnieniach zaakceptowano możliwość stosowania koncepcji „look-through approach” (LTA). To fakultatywne rozwiązanie, pozwalające płatnikowi na zastosowanie preferencyjnej stawki WHT lub zwolnienia z podatku, nawet jeśli jej bezpośredni odbiorca nie jest jej rzeczywistym właścicielem.
Zgodnie z LTA, płatnik może „spojrzeć” przez podmiot pośredniczący i zastosować preferencje podatkowe przysługujące finalnemu odbiorcy płatności, pod warunkiem spełnienia określonych w treści Objaśnień wymogów. Kluczowe jest między innymi ustalenie tożsamości rzeczywistego właściciela, zachowanie rodzajowej tożsamości płatności w całym łańcuchu (wypłacona przez płatnika dywidenda pozostanie dywidendą wypłaconą na rzecz BO) oraz spełnienie ogólnych przesłanek do zastosowania danej preferencji.
MF podkreślił przy tym, że zastosowanie LTA nie jest obowiązkiem organu podatkowego, a jedynie rozwiązaniem, które może fakultatywnie zastosować płatnik, spełniając wszystkie z opisanych w Objaśnieniach wymogów. Mimo wszystko należy uznać, że jest to korzystna sytuacja, gdyż w przeszłości organy podatkowe kwestionowały możliwość skorzystania z tego rozwiązania.
Objaśnienia stanowią w większości ustrukturyzowanie wytycznych organów podatkowych, dając podatnikom i płatnikom zbiór informacji, jakie dane i dokumenty powinny zostać uzyskane dla zapewnienia możliwości skorzystania z preferencji w podatku u źródła. Tym większe znaczenie mają zatem Procedury poboru podatku u źródła i właściwe weryfikowanie kontrahentów w spółkach, które po wydaniu Objaśnień mogą wymagać aktualizacji i odpowiedniego dostosowania. Należy pamiętać, że zastosowanie się do treści Objaśnień powoduje objęcie podatnika (oraz płatnika) ochroną przewidzianą w przepisach podatkowych, podobnie jak indywidualne interpretacje prawa podatkowego.
Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek pytania lub wątpliwości w tym zakresie, zapraszamy do kontaktu.
AUTOR WPISU
E: przemyslaw.sychta@pl.andersen.com
T: +48 881 823 187