Komisja Europejska proponuje remedium na kryzys wywołany pandemią Covid- 19
Unia rynków kapitałowych (Capital Markets Union – CMU) jest unijnym planem utworzenia prawdziwie jednolitego rynku kapitałowego w całej Unii Europejskiej. Jej celem jest zapewnienie przepływu inwestycji i oszczędności między wszystkimi państwami członkowskimi z korzyścią dla obywateli, inwestorów i przedsiębiorstw, niezależnie od ich lokalizacji.
Komisja Europejska podkreśla, że unia rynków kapitałowych może przyspieszyć odbudowę gospodarki Unii Europejskiej po pandemii COVID-19. Przedsiębiorcy, którzy do tej pory otrzymywali wsparcie publiczne i kredyty bankowe, mogli do pewnego stopnia przeciwdziałać krótkoterminowej, ograniczonej płynności finansowej, spowodowanej ograniczeniami wprowadzonymi w związku z pandemią. Jednak, aby zachować wypłacalność w średnim i długim okresie, przedsiębiorstwa potrzebują bardziej stabilnej struktury finansowania. Komisja zaznacza, że jedynie dobrze funkcjonujące, głębokie i zintegrowane rynki kapitałowe mogą zapewnić skalę wsparcia niezbędną do wyjścia z kryzysu i pobudzenia gospodarki.
We wrześniu 2020 r. Komisja Europejska opublikowała Komunikat dotyczący planu działania w zakresie budowy unii rynków kapitałowych dla obywateli i przedsiębiorstw. Poniżej, przeanalizowane zostały wybrane działania, które władza w Brukseli planuje przedsięwziąć w związku z budową unii rynków kapitałowych.
Ochrona i ułatwienie inwestycji wewnątrz Unii Europejskiej
Aby zwiększyć zaufanie inwestorów do przepisów chroniących ich inwestycje transgraniczne, planowane jest wzmocnienie ram ochrony i ułatwiania inwestycji wewnątrz Unii. Struktura działania będzie się opierała na:
– przepisach prawa materialnego mających na celu zapewnienie spójnej i przewidywalnej ochrony inwestycji wewnątrzunijnych;
– skuteczniejszym egzekwowaniu tych przepisów, które należy zapewnić poprzez poprawę skuteczności mechanizmów rozstrzygania sporów na szczeblu krajowym lub unijnym, przy jednoczesnym zapewnieniu dostępu do sądów krajowych;
– szczególnych środkach ułatwiających inwestycje obejmujących np. konsolidację przeznaczonych dla inwestorów informacji na temat praw i możliwości w jednym punkcie dostępu oraz promowanie mechanizmów prewencyjnego rozwiązywania problemów przez zainteresowane strony, a także polubownego rozstrzygania sporów.
- W II kwartale 2021 r. Komisja wystąpi z inicjatywą prawodawczą w tej materii.
Zmniejszenie kosztów dostępu oraz uproszczenie zasad notowania na rynkach publicznych
Wysokie koszty debiutów giełdowych, liczne obciążenia administracyjne oraz skomplikowane przepisy zniechęcają małe i średnie przedsiębiorstwa do wejścia na rynki publiczne. Ogranicza to liczbę dostępnych możliwości finansowania dla przedsiębiorstw, które chcą zwiększać skalę działalności i rozwijać się. W związku z tym, Komisja Europejska proponuje zmniejszenie kosztów przestrzegania przepisów. Ponadto, trwają prace nad utworzeniem funduszu na rzecz pierwszych ofert publicznych małych i średnich przedsiębiorstw, w celu ułatwienia im pozyskiwania kapitału oraz finasowania ich wzrostu.
Komisja Europejska deklaruje też, że będzie kontynuować prace nad wspieraniem rozwoju lokalnych rynków publicznych, w szczególności analizując, w jaki sposób indeksy giełdowe mogą wspierać płynność akcji małych i średnich przedsiębiorstw.
- Komisja oceni do IV kwartału 2021 r., czy można jeszcze bardziej uprościć zasady notowania na rynkach publicznych (zarówno na rynkach rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, jak i na rynkach regulowanych).
Utworzenie ogólnounijnej platformy, która zapewni inwestorom dostęp do informacji finansowych i informacji o przedsiębiorstwach
Fragmentaryczny dostęp do rozproszonych informacji o przedsiębiorstwach oraz brak korporacyjnych ratingów kredytowych zniechęcają do inwestycji transgranicznych oraz stawiają w niekorzystnej sytuacji zwłaszcza mniejsze, krajowe rynki kapitałowe. Komisja proponuje utworzenie platformy cyfrowej, która ułatwi dostęp do ww. informacji, co w rezultacie zmniejszy koszty jej wyszukiwania ponoszone przez inwestorów transgranicznych jak również przyczyni się do poszerzenia bazy inwestorów z korzyścią dla przedsiębiorstw.
- W III kwartale 2021 r. Komisja przyjmie wniosek ustawodawczy w sprawie utworzenia europejskiego pojedynczego punktu dostępu (ESAP).
Alternatywne finansowanie w przypadku odrzucenia wniosku o kredyt
Komisja Europejska rozważy możliwość wprowadzenia wymogu, by banki kierowały małe i średnie przedsiębiorstwa, których wniosek o kredyt został odrzucony, do dostawców alternatywnego finansowania. Gdyby banki aktywnie kierowały małe i średnie przedsiębiorstwa, których wniosek o kredyt został odrzucony, do dostawców alternatywnego finansowania, przedsiębiorstwa te mogłyby zaoszczędzić na kosztach poszukiwania alternatywnych rozwiązań, a także podniosłoby to ogólną świadomość w zakresie finansowania rynkowego.
- Do IV kwartału 2021 r. Komisja przeanalizuje zasadność i wykonalność ustanowienia systemu odesłań, który zobowiązywałby banki do kierowania małych i średnich przedsiębiorstw, których wnioski o kredyt odrzucono, do dostawców alternatywnego finansowania.
Doradcy finansowi jako strażnicy systemu finansowego
Wiedza finansowa ma kluczowe znaczenie dla inwestorów detalicznych. Biorąc pod uwagę złożoność systemu i przepisów, inwestorzy niejednokrotnie korzystają z pomocy ekspertów. Obecnie, poziom kwalifikacji doradców finansowych jest różny w każdym kraju członkowskim. Aby ograniczyć ryzyko nieudanych inwestycji oraz zwiększyć zaufanie inwestorów indywidualnych do doradztwa finansowego, Komisja będzie dążyć do podniesienia poziomu kwalifikacji zawodowych doradców w Unii Europejskiej i oceni możliwość stworzenia ogólnoeuropejskiego znaku kwalifikacji dla doradców finansowych
- W I kwartale 2021 r. Komisja oceni obowiązujące przepisy w dziedzinie zachęt i ujawniania informacji oraz, w razie konieczności, zaproponuje zmianę obowiązujących ram prawnych w celu zapewnienia, aby inwestorzy indywidualni otrzymywali uczciwe i odpowiednie porady oraz jasne i porównywalne informacje o produkcie.
Ujednolicony znormalizowany system ulg w podatku u źródła
Europejskie rynki kapitałowe są wciąż rozdrobnione wzdłuż granic krajowych. Komisja Europejska pragnie wyeliminować utrzymujące się przeszkody na drodze do integracji rynku poprzez usunięcie barier związanych z ramami prawnymi lub barierami wynikającymi z utrwalonych od dawna praktyk krajowych, wynikających przede wszystkim z opodatkowania.
Znaczne obciążenie związane z opodatkowaniem wynika z rozbieżnych, długotrwałych i podatnych na nadużycia procedur zwrotu podatku potrącanego u źródła w przypadku inwestycji transgranicznych. Procedury te prowadzą do znacznych kosztów, zniechęcających do inwestycji transgranicznych. Podatki od zysków z inwestycji muszą być uiszczane zarówno w państwach członkowskich inwestycji, jak i w państwie członkowskim inwestora. Dopiero później, po długim i kosztownym procesie, są zwracane. Dlatego, w celu zachęcenia do inwestycji transgranicznych, Komisja Europejska planuje ujednolicenie systemu ulg w podatku u źródła.
- Komisja przedstawi do IV kwartału 2022 inicjatywę prawodawczą oraz zbada dodatkowe sposoby wprowadzenia ujednoliconego systemu ulg z tytułu podatku u źródła.
Harmonizacja przepisów w przypadku stwierdzenia niewypłacalności przedsiębiorstw innych niż banki
Rozbieżność pomiędzy krajowymi systemami postępowania w razie niewypłacalności stanowi barierę strukturalną dla inwestycji transgranicznych. Systemy krajowe utrudniają inwestorom transgranicznym przewidywanie długości i wyników postępowań w celu odzyskania należności w razie upadłości, co utrudnia odpowiednią wycenę ryzyka, w szczególności w przypadku instrumentów dłużnych. W związku z tym Komisja planuje podjąć inicjatywę w celu ujednolicenia niektórych obszarów prawa dotyczącego niewypłacalności przedsiębiorstw innych niż banki.
- Komisja podejmie do II kwartału 2022 r. inicjatywę prawodawczą na rzecz minimalnej harmonizacji lub większej zbieżności w określonych obszarach niewypłacalności przedsiębiorstw innych niż banki.
Unijna definicja „akcjonariusza”
Ze względu na różnice w prawie spółek, wielu inwestorów (zwłaszcza mniejszych inwestorów transgranicznych) nie jest w stanie wykonywać swojego prawa głosu. Aby ułatwić transgraniczne zaangażowanie inwestorów, Komisja rozważy wprowadzenie unijnej definicji „akcjonariusza” oraz dalsze doprecyzowanie i harmonizację przepisów regulujących interakcje między inwestorami, pośrednikami i emitentami, z wykorzystaniem nowych technologii cyfrowych.
- Komisja do III kwartału 2023 oceni możliwość wprowadzenia ogólnounijnej definicji „akcjonariusza” oraz czy i w jaki sposób można dodatkowo zharmonizować przepisy regulujące interakcje między inwestorami, pośrednikami i emitentami w odniesieniu do wykonywania praw głosu i przetwarzania zdarzeń korporacyjnych.
Reasumując
Komisja Europejska, oceniając potrzebę dalszej harmonizacji przepisów w krajach członkowskich Unii Europejskiej, zapowiada prace nad udoskonalonym, jednolitym zbiorem przepisów dotyczących rynków kapitałowych. Unia rynków kapitałowych nie może być zbudowana za pomocą jednego tylko środka, dlatego też w swoim planie działania Komisja nie sprecyzowała jednego priorytetu, lecz wskazała szereg kwestii i wyzwań strukturalnych.
Pierwsze działanie, które ma być realizowane, dotyczyć będzie długoterminowych funduszy inwestycyjnych i harmonizacji przepisów o niewypłacalności przedsiębiorstw innych niż banki. Wkrótce Komisja rozpocznie konsultacje publiczne w sprawie ram prawnych dotyczących tych spraw.
***
Źródła:
- Komunikat Komisji Europejskiej: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:52020DC0590&from=en
- Q&A na temat CMU: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/QANDA_20_1676
- Podstawowe informacji o CMU: https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/growth-and-investment/capital-markets-union/what-capital-markets-union_pl
AUTOR WPISU
E: magdalena.socha@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 88