Podatek od nieruchomości – czas na zmiany
Kwestię opodatkowania gruntów, budynków i budowli podatkiem od nieruchomości reguluje ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: UPOL). Regulacje UPOL w zakresie przedmiotu opodatkowania, podstawy opodatkowania czy zwolnień od podatku rodzą wiele wątpliwości w doktrynie i orzecznictwie sądów administracyjnych. Mnogość stanów faktycznych, w ramach których dochodzi do opodatkowania powoduje przy tym, że w podobnych sytuacjach sądy administracyjne wydają diametralnie różne rozstrzygnięcia.
Na początku 2021 r. jedną z nich zajął się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 24 lutego 2021 r. (SK 39/19).
W wyroku Trybunał Konstytucyjny ocenił po raz kolejny konstytucyjność określonego rozumienia regulacji UPOL zawierającej definicję gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jest ona o tyle ważna, że bezpośrednio wpływa na stawkę podatku (budynki i grunty) lub na powstanie obowiązku podatkowego w ogóle (budowle). TK stwierdził w orzeczeniu, że art. 1a ust. 1 pkt 3 UPOL rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z Konstytucją.
Sentencja wyroku zasługuje na aprobatę. Dzięki niej organy podatkowe i sądy administracyjne nie będą mogły automatycznie uznawać gruntu, budynku i budowli za związany z działalnością gospodarczą tylko z tego powodu, że znajdują się one w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Z wyroku wynika, że w takich sytuacjach organy te będą musiały brać pod uwagę czy omawiane przedmioty opodatkowania podatkiem od nieruchomości są lub potencjalnie mogą być faktycznie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.
Samo uzasadnienie wyroku pozostawia jednak wiele do życzenia. Trybunał nie zdecydował się na wskazanie, chociażby przykładowych przesłanek które powinny pozwalać na zakwalifikowanie danego gruntu, budynku czy budowli do przedmiotów opodatkowania związanych z działalnością gospodarczą na gruncie UPOL (w przeciwieństwie do wcześniejszego orzeczenia TK w podobnej sprawie – wyrok z 12 grudnia 2017 r., SK 13/15). Pojawia się przy tym zasadnicza wątpliwość, w jaki sposób odpowiedzieć na pytanie, czy dany grunt, budynek lub budowa potencjalnie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.
Oba powołane wyroki Trybunału stanowią wyraźny sygnał dla ustawodawcy, że oceniana regulacja wymaga zmian (w szczególności poprzez doprecyzowanie przesłanek pozwalających na uznanie danego przedmiotu opodatkowania za związany z działalnością gospodarczą).
Jednocześnie przedsiębiorcy oraz inne podmioty prowadzące działalność gospodarczą powinny ocenić, czy wskazany wyrok nie wpływa na ich sytuację podatkową i nie stanowi potencjalnej podstawy do obniżenia obciążenia fiskalnego z tytułu podatku od nieruchomości.
AUTOR WPISU
E: szymon.chyra@pl.Andersen.com
T: +48 881 823 182