Zapłata należności wynikającej z faktury z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności (MPP)
Mechanizm podzielonej płatności (MPP) to narzędzie stosowane w polskim systemie podatkowym w celu uszczelnienia VAT. W odniesieniu do transakcji obejmujących towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, których wartość przekracza 15.000,00 zł, stosowanie tego mechanizmu jest obowiązkowe.
Co jednak w sytuacji, gdy sprzedawca umiera przed uregulowaniem należności, a jego firma przestaje funkcjonować? Dwie niedawne interpretacje podatkowe rzucają światło na ten problem i potwierdzają, że niemożność techniczna stosowania MPP nie może rodzić negatywnych konsekwencji dla podatnika.
Opis zdarzenia
Wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem VAT, zakupił usługi od osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą. Niestety wystawca faktury zmarł po jej wystawieniu, ale jeszcze przed uregulowaniem płatności. Śmierć przedsiębiorcy skutkowała wykreśleniem go z rejestru podatników VAT, a spadkobiercy nie kontynuowali działalności ani nie ustanowili zarządcy sukcesyjnego. W konsekwencji rachunek firmowy kontrahenta został zamknięty, co w praktyce uniemożliwiało realizację płatności zgodnie z zasadami MPP.
Wnioskodawca stanął przed dylematem – jak uregulować zobowiązanie w sposób zgodny z przepisami, skoro formalnie nie istniał już rachunek VAT kontrahenta? Przepisy ustawy o VAT nie wskazują rozwiązania takiej sytuacji.
Zadane pytania
W związku z tym zdarzeniem Spółka złożyła wniosek o interpretację podatkową, pytając:
- Czy w opisanej sytuacji istnieje obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności?
- Czy mimo zapłaty bez zastosowania MPP spółka może zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodu?
- Czy zapłata w sposób inny niż przewidziany w MPP może skutkować sankcją w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego?
Stanowisko organu podatkowego
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych uznał stanowisko Spółki za prawidłowe. Organ podatkowy potwierdził, że obowiązek stosowania MPP jest ściśle powiązany z możliwością jego realizacji. Jeśli ze względów obiektywnych – takich jak śmierć sprzedawcy i likwidacja jego rachunku bankowego – zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest niemożliwe, to brak MPP nie może skutkować negatywnymi konsekwencjami dla podatnika.
W szczególności:
- Nie istnieje obowiązek zastosowania MPP w sytuacji, gdy sprzedawca nie jest już podatnikiem VAT i jego rachunek VAT nie funkcjonuje.
- Spółka może zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodu, ponieważ okoliczności obiektywnie uniemożliwiały zastosowanie MPP.
- Nie znajdą zastosowania przepisy o dodatkowym zobowiązaniu podatkowym w wysokości 30% podatku VAT z faktury, ponieważ podatnik nie miał technicznej możliwości realizacji przelewu w ramach MPP.
Znaczenie interpretacji
Omawiane interpretacje mają istotne znaczenie dla przedsiębiorców. Potwierdzają, że fiskus nie może wymagać wykonania obowiązków podatkowych, które z przyczyn niezależnych od podatnika stały się niewykonalne. Zasada impossibilium nulla obligatio est (nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych) znalazła tu praktyczne zastosowanie.
Powyższe podejście może być w wielu sytuacjach korzystne dla podatników – zwłaszcza w przypadkach, w których istnieje obiektywna niemożność zastosowania danego przepisu, ponieważ uwzględnia ono realne okoliczności prowadzonej działalności i pozwala uniknąć sankcji za zdarzenia wynikające z przyczyn całkowicie niezależnych od podatnika.
Interpretacje: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 września 2024 r., nr. 0111-KDIB3-1.4012.329.2024.2.IK, interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 września 2024 r., nr. 0111-KDIB1-2.4010.315.2024.2.BD.
AUTORZY WPISU
E: adam.ksiazek@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 78
E: zofia.muszala@pl.andersen.com
T: 660366111