Najważniejsze zmiany w podatkach w 2020 roku
Uszczelnienia systemu podatkowego ciąg dalszy – 10 najważniejszych zmian w podatkach w 2020 r.
- OBOWIĄZKOWY SPLIT PAYMENT A KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW
Z dniem 1 listopada 2019 r. został wprowadzony obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności dla transakcji, których przedmiotem są towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (towary i usługi wrażliwe, m.in. usługi budowlane, paliwa, złom, stal, wyroby stalowe, maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich części i akcesoria), w przypadku, gdy kwota należności brutto wykazana na fakturze przekracza 15.000 zł, a czynność jest dokonywana między podatnikami VAT (B2B).
Mechanizm podzielonej płatności został wprowadzony od lipca 2018 r., natomiast do tej pory jego stosowanie było w całości dobrowolne. Od 1 listopada 2019 r. w przypadkach wskazanych w ustawie mechanizm podzielonej płatności jest obowiązkowy natomiast w pozostałych sytuacjach, nabywca nadal może zdecydować czy zapłaci za fakturę z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Sprzedawcy są zobowiązani zamieszczać w wystawianych fakturach informację o stosowaniu obligatoryjnego mechanizmu podzielonej płatności oraz przyjmować zapłatę w tej formie. Mimo tego, istotne jest, aby nabywcy samodzielnie dokonywali weryfikacji istnienia obowiązku zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności. Zarówno bowiem sprzedawcy, jak i nabywcy grożą sankcje za niezastosowanie się do nowych wymogów dotyczących obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności, tj. może na nich zostać nałożone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku VAT wykazanego na fakturze, a także sankcje na gruncie kodeksu karnego skarbowego.
Co więcej, od 1 stycznia 2020 r. dokonanie zapłaty za fakturę z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności wbrew takiemu obowiązkowi skutkuje brakiem możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów na gruncie podatku dochodowego (obowiązek wyłączenia wydatku z kosztów uzyskania przychodów w miesiącu dokonania zapłaty).
- BIAŁA LISTA PODATNIKÓW VAT A KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW
Od 1 września 2019 r. zaczął funkcjonować wykaz podatników VAT, tzw. „biała lista” (elektroniczny wykaz obejmujący: podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT, podmioty którym odmówiono rejestracji jako podatników VAT, podmioty wykreślone oraz przywrócone do rejestru podatników VAT).
Z kolei od 1 stycznia 2020 r. zaczęły obowiązywać przepisy, zgodnie z którymi, jeżeli przedsiębiorca dokona płatności swojemu dostawcy towarów lub usług za transakcję, której wartość przekracza 15.000 zł na rachunek bankowy inny niż ten, który znajduje się we wspomnianym wykazie, nie zaliczy takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Dodatkowo, przedsiębiorca będzie ponosił odpowiedzialność solidarną wraz ze swoim kontrahentem za zaległości podatkowe w VAT. Uniknie on jednak negatywnych konsekwencji, jeżeli w ciągu 3 dni od dnia zlecenia przelewu zawiadomi naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury o wykonaniu przelewu na rachunek bankowy spoza wykazu.
Należy wskazać, że dzielenie płatności na kilka przelewów, w taki sposób, aby kwota przelewu była niższa niż 15.000 zł, może być traktowane jako niezgodne z prawem omijanie obowiązku dokonania zapłaty na rachunek bankowy z „białej listy”.
- PODATEK U ŹRÓDŁA – PONOWNE ODROCZENIE
W dniu 23 grudnia 2019 r. Minister Finansów ponownie wydał rozporządzenie odraczające do 1 lipca 2020 r. wejście w życie obowiązku poboru podatku u źródła według stawki krajowej (odpowiednio 19% i 20%) od płatności podlegających temu podatkowi dokonanych na rzecz tego samego kontrahenta w wysokości przekraczającej łącznie w roku podatkowym 2 mln PLN.
Od 1 lipca 2020 r. płatnicy wypłacający należności podlegające podatkowi u źródła będą mogli jednak skorzystać z dwóch rozwiązań przewidzianych w obowiązujących przepisach, które pozwolą na niepobieranie podatku u źródła od wypłat po przekroczeniu progu 2 mln PLN:
- oświadczenie składane elektronicznie przez zarząd najpóźniej w dniu wypłaty należności (odpowiedzialność karno-skarbowa za złożenie nieprawdziwego oświadczenia),
- uzyskanie opinii o stosowaniu zwolnienia z podatku u źródła (możliwe tylko dla dywidend, odsetek i należności licencyjnych wypłacanych na rzecz podmiotów powiązanych i korzystających ze zwolnienia z podatku u źródła na podstawie dyrektyw unijnych) – wystąpienie z wnioskiem o opinię możliwe jest już obecnie.
Co istotne, odroczenie obowiązku poboru podatku u źródła od kwot przekraczających 2 mln PLN nie wpływa na obowiązek płatników dochowania tzw. należytej staranności w weryfikacji prawa do zastosowania preferencji w podatku u źródła i badania statusu kontrahenta jako rzeczywistego właściciela należności podlegających podatkowi u źródła, w celu zastosowania niższej stawki podatku lub zastosowania zwolnień.
- ULGA NA ZŁE DŁUGI W PODATKACH DOCHODOWYCH
W dniu 1 stycznia 2020 r. weszły w życie przepisy dotyczące tzw. ulgi na złe długi w podatkach dochodowych. W wyniku wprowadzonych przepisów, wierzyciele są uprawnieni do zmniejszenia podstawy opodatkowania o kwotę wierzytelności, która nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub fakturze (rachunku). Warunkiem jest jednak, aby od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wystawiono fakturę (rachunek) lub zawarto umowę. W przypadku, gdy rok kalendarzowy, w którym wystawiono fakturę (rachunek), jest inny niż rok kalendarzowy, w którym zawarto umowę, dwuletni okres liczy się od końca roku kalendarzowego późniejszego z tych zdarzeń. Jednocześnie, z uprawnieniem wierzycieli skorelowany został obowiązek dłużników zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę nieuregulowanego zobowiązania. Należy pamiętać, że taki obowiązek będzie ciążył na dłużnikach niezależnie od tego, czy wierzyciele skorzystają ze swoich uprawnień do zmniejszenia podstawy opodatkowania.
Powyższe regulacje stosuje się wyłącznie do wierzytelności i zobowiązań wynikających z transakcji handlowych, z tytułu których przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty uzyskania przychodów (bez względu na termin ich ujęcia w tych przychodach lub kosztach). Co więcej, dochody dłużnika oraz wierzyciela muszą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce.
Jak wynika z przepisów przejściowych, nowe regulacje mają zastosowanie do transakcji handlowych, w przypadku których termin zapłaty upływa po dniu 31 grudnia 2019 r. Tak więc, pierwsze przypadki zastosowania ulgi na złe długi wystąpią już pod koniec marca 2020 r.
- PAKIET QUICK FIXES
Do dnia 31 grudnia 2019 r. Polska była zobowiązana do wprowadzenia tzw. pakietu quick fixes w zakresie podatku VAT, który regulują przepisy dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 z 4 grudnia 2018 r. mającej na celu harmonizację i uproszczenie niektórych przepisów dotyczących opodatkowania handlu między państwami członkowskimi Unii Europejskiej.
Ze względu na okoliczność, że prace legislacyjne w zakresie implementacji dyrektywy nie zostały zakończone, Ministerstwo Finansów wydało komunikat, w którym wskazało na możliwość stosowania przez podatników w okresie przejściowym (tj. od dnia 1 stycznia 2020 r. do czasu wejścia w życie przepisów krajowych implementujących dyrektywę) albo bezpośrednio przepisów dyrektywy 2018/1910 albo dotychczasowych przepisów ustawy o VAT. Jednocześnie, jak zastrzega Ministerstwo Finansów, bez względu na to, czy podatnik zdecyduje się stosować przepisy dyrektywy 2018/1910, czy krajowej ustawy, powinien to czynić konsekwentnie we wszystkich aspektach związanych z rozliczaniem VAT danej transakcji.
Przypominamy, że dyrektywa 2018/1910 wprowadza nowe regulacje w zakresie:
- ujednolicenia zasad dla przesunięć towarów własnych do magazynów w innych krajach (procedura dla magazynu typu call-off stock),
- zmiany dotyczące opodatkowania dostaw towarów dokonywanych w ramach transakcji łańcuchowych na terenie Unii Europejskiej,
- zmiany dotyczące warunków niezbędnych do zastosowania stawki 0% VAT przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów.
Natomiast od 1 stycznia 2020 r. bezpośrednio obowiązują przepisy Rozporządzenia 2018/1912, które wprowadza nowe regulacje w zakresie:
- dowodów wymaganych do zastosowania zwolnienia z prawem do odliczenia (stawki 0%) z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
- szczegółowych danych dotyczących ewidencji prowadzonej przez podatników uczestniczących w procedurze magazynu typu call-off stock.
- NOWA MATRYCA STAWEK VAT
W dniu 1 listopada 2019 r. weszły w życie przepisy dotyczące nowej matrycy stawek VAT. Nowa matryca stawek VAT będzie stosowana od 1 kwietnia 2020 r. (wyjątek dotyczy wydawnictw książkowych i prasowych). Przepisy wprowadzające nową matrycę stawek VAT obejmują:
- zmianę klasyfikacji towarów i usług na potrzeby VAT poprzez rezygnację ze stosowania Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) na rzecz Nomenklatury Scalonej (CN) albo Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w zakresie towarów oraz Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie usług,
- uproszczenie systemu stawek VAT poprzez objęcie jedną stawką w jak największym stopniu całych grup towarowych (działów CN),
- wprowadzenie wiążącej informacji stawkowej (WIS) wydawanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek podatnika.
Wystąpienie z wnioskiem o wydanie WIS jest możliwe od 1 listopada 2019 r. ale ochrona wynikająca z WIS będzie obowiązywała dopiero od 1 kwietnia 2020 r. Co istotne, WIS będzie mogła zostać wykorzystana również na potrzeby stosowania przepisów ustawy o VAT oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie innych niż dotyczących określenia właściwej stawki podatku (np. w zakresie zwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących).
- ZASTĄPIENIE DEKLARACJI VAT NOWĄ STRUKTURĄ JPK
Deklaracje dla podatku od towarów i usług VAT-7 i VAT-7K zostaną zastąpione plikiem JPK_VAT7M (dla podatników rozliczających się miesięcznie) oraz JPK_VAT7K (dla podatników rozliczających się kwartalnie).
Od 1 kwietnia 2020 r. obowiązek składania nowego pliku JPK obejmie dużych przedsiębiorców (podmioty, które w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniały ponad 250 pracowników, a ich roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczał równowartość 50 milionów EUR). Od 1 lipca 2020 r. obowiązkiem tym zostaną objęci pozostali podatnicy VAT.
Nowa struktura JPK_VAT obejmować będzie zarówno deklarację VAT, jak i ewidencję VAT, tj. informacje o zakupach i sprzedaży, które wynikają z ewidencji VAT za dany okres, pozycje z obecnej deklaracji VAT-7 (VAT-7K) oraz dodatkowe dane, które są potrzebne do analizy poprawności rozliczenia. Co istotne, ewidencja VAT w formie nowej struktury JPK będzie wymagała przypisania specjalnych oznaczeń (kodów) do wybranych rodzajów transakcji (np. dostawa określonych rodzajów towarów lub świadczenie określonych usług, transakcje zawarte z podmiotami powiązanymi, transakcje do których zastosowanie ma obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności).
- UMOWA O WSPÓŁDZIAŁANIE Z SZEFEM KAS
Od 1 lipca 2020 r. podatnicy, których przychód w poprzednim roku podatkowym przekroczył 50 mln EUR, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej będą mogli złożyć wniosek o zawarcie z Szefem Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) umowy o współdziałanie w sprawach podatkowych.
Celem umowy o współdziałanie jest zapewnienie przestrzegania przez podatnika prawa podatkowego w warunkach przejrzystości podejmowanych działań oraz wzajemnego zaufania między organem podatkowym a podatnikiem. Przedsiębiorca będzie miał możliwość uzgadniania z Szefem KAS istotnych kwestii związanych z jego rozliczeniami podatkowymi w formie porozumienia, takich jak interpretacje przepisów prawa podatkowego, ustalanie cen transferowych, brak zasadności zastosowania przepisów ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Kontrolę celno-skarbową podatnika będącego stroną umowy o współdziałanie będzie mógł przeprowadzić wyłącznie Szef KAS.
Przedsiębiorca zawierający umowę o współdziałanie będzie musiał spełnić dodatkowe warunki, m.in. takie jak wprowadzenie w firmie systemu wewnętrznego nadzoru podatkowego, a zawarcie umowy będzie poprzedzone audytem przeprowadzonym przez Szefa KAS.
- WYSTAWIANIE FAKTUR NA PODSTAWIE PARAGONU
Od 1 stycznia 2020 r. obowiązują nowe zasady wystawiania faktur do paragonów fiskalnych. W przypadku sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej, faktura do paragonu może zostać wystawiana wyłącznie, gdy na paragonie dokumentującym sprzedaż znajduje się NIP nabywcy. Nowe przepisy nie mają zastosowania do transakcji pomiędzy przedsiębiorcą a osobą prywatną, do których zastosowanie mają przepisy w dotychczasowym brzmieniu.
Za naruszenie przepisów przewidziana została sankcja w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku VAT wykazanego na fakturze. Co istotne, dodatkowe zobowiązanie będzie nakładane zarówno na podatnika, który wystawił fakturę dotyczącą sprzedaży udokumentowanej paragonem z naruszeniem przepisów, jak i nabywcę, który ujmie w ewidencji taką fakturę.
- ROZLICZENIE STRAT PODATKOWYCH DO 5 MLN ZŁ
Możliwość odliczenia jednorazowo straty do 5 mln zł została wprowadzona do przepisów ustawy o PIT oraz ustawy o CIT nowelizacją, która weszła w życie 1 stycznia 2019 r. Jednak należy zwrócić uwagę, że zgodnie z przepisami przejściowymi nowe zasady mogą być zastosowane dopiero do strat podatkowych powstałych po 1 stycznia 2019 r. Oznacza to, że strata na nowych, korzystnych zasadach będzie mogła zostać odliczona najwcześniej w rozliczeniu podatkowym za 2020 r. pod warunkiem wykazania straty podatkowej za 2019 r.
KONTAKT
E: magdalena.patryas@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 84
M: +48 502 392 419