Praca dla cudzoziemców w Polsce: Co przyniesie nowa ustawa?
W związku z toczącymi się pracami nad zmianą przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców informujemy, że planowane regulacje mogą mieć istotny wpływ na rynek pracy. Poniżej przedstawiamy krótki opis najważniejszych założeń aktualnej wersji projektu ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zaproponowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (dalej: Projekt).
Rządowe prace wciąż trwają, ale zgodnie z planami Projekt powinien zostać przyjęty jeszcze w obecnym kwartale.
Praca w Polsce a zezwolenie na pracę
Aktualny Projekt przewiduje, że zezwolenie na pracę wydaje się m.in. w przypadku, gdy cudzoziemiec:
- będzie wykonywał pracę na terytorium Polski na podstawie umowy o pracę lub umowy o pracę tymczasową,
- będzie przebywał w Polsce i pełnił funkcję w zarządzie spółki lub funkcję prokurenta, lub
- jest pracownikiem podmiotu zagranicznego i będzie delegowany do Polski w celu wykonywania pracy (zezwolenie ma nie być jednak wymagane w przypadkach, w których obowiązku jego uzyskania nie ma na podstawie obecnie obowiązujących przepisów).
Projekt nie przewiduje możliwości wydania zezwolenia na pracę w przypadku pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło. Proponowana regulacja spotkała się z szeroką krytyką – zarówno pośród przedstawicieli biznesu, jak ekspertów rynku pracy. Przedsiębiorcy i organizacje branżowe argumentują, że umowy cywilnoprawne są często wybierane ze względu na elastyczność i specyficzne potrzeby niektórych branż. Ministerstwo tłumaczy, że ich motywem była chęć większej ochrony cudzoziemców i ograniczenie nadużyć, zwłaszcza związanych z omijaniem przepisów prawa pracy.
Jeśli przepisy wejdą w życie w obecnie proponowanym kształcie, uzyskanie zezwolenia na pracę dla zleceniobiorców będzie niemożliwe – potencjalnymi rozwiązaniami będą wówczas: współpraca z agencją pracy tymczasowej lub samodzielne zatrudnianie obcokrajowców na podstawie umów o pracę.
Outsourcing pracowniczy
Projekt przewiduje, że zezwolenia na pracę nie wydaje się w razie zatrudniania cudzoziemca w celu wykonywania pracy na rzecz podmiotu trzeciego, chyba że pracodawcą miałaby być agencja pracy tymczasowej. W uzasadnieniu wskazano, że celem tej regulacji jest ograniczenie tzw. outsourcingu pracowniczego pod pozorem świadczenia usług.
Zmiana pozwoli urzędom na odmawianie udzielenia zezwoleń na pracę w sytuacji, w której z okoliczności sprawy wynika, że praca ma być wykonywana na rzecz innego podmiotu niż pracodawca (lub pracodawca użytkownik). To z kolei najprawdopodobniej wpłynie na ograniczenie outsourcingu usług lub wzrost jego kosztów wynikający z niedostępności pracowników, gdyż firmy outsourcingowe będą musiały dostosować się do nowej rzeczywistości prawnej. Skutki regulacji zależeć będą jednak od finalnego kształtu przepisów oraz tego, jak rygorystycznie nowe przepisy będą egzekwowane przez urzędy oraz sądy. W naszej opinii zweryfikowanie, czy cudzoziemiec rzeczywiście pracuje na rzecz i pod kierownictwem podmiotu trzeciego, w praktyce może być trudne. Problemem może być ocena przyszłego stanu faktycznego, gdyż decyzje dotyczące zezwoleń na pracę muszą być podejmowane przed faktycznym rozpoczęciem pracy.
Ograniczenie i limity w zatrudnianiu cudzoziemców
Na potencjalny wzrost kosztów zatrudnienia cudzoziemców wpłynie także uprawnienie Rady Ministrów do określenia limitów maksymalnej liczby zezwoleń na pracę, które mogą zostać wydane w danym roku kalendarzowym. Ponadto, Rada Ministrów będzie mogła ustalić limity zatrudnienia cudzoziemców przez poszczególnych pracodawców (w postaci określonego minimalnego udziału obywateli polskich i państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Wielkiej Brytanii – jako zrównanych z obywatelami polskimi).
Z drugiej strony planowane jest odejście od testu rynku zatrudnienia polegającego na konieczności pozyskania od starosty (Prezydenta Miasta) informacji o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy. Rozwiązanie to ma być zastąpione listą zawodów i rodzajów prac, w których nie będą udzielane zezwolenia na pracę. Listy te mają być wydawane przez starostów i obowiązywać na terenie danego powiatu.
Elektronizacja postępowań
Postępowania w sprawach dotyczących zatrudniania cudzoziemców mają zostać zelektronizowane. W formie elektronicznej ma następować także wymiana informacji pomiędzy urzędem wojewódzkim a innymi instytucjami, jak Straż Graniczna czy Krajowa Administracja Skarbowa.
Koszty dla przedsiębiorców
Planuje się, że opłata za złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę (zatrudnienie cudzoziemca) będzie bezzwrotna nawet w przypadku odrzucenia wniosku. Celem tej zmiany jest zmniejszenie liczby niekompletnych lub nieuzasadnionych wniosków.
W dalszym ciągu monitorujemy przebieg prac legislacyjnych i będziemy Państwa informować o ich dalszym przebiegu. W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, uprzejmie prosimy o kontakt z członkami naszego zespołu:
KONTAKT
E: magdalena.patryas@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 84
M: +48 502 392 419
