TSUE ponownie o transakcjach łańcuchowych
7 lipca 2022 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE” lub „Trybunał”) wydał kolejny wyrok dotyczący transakcji łańcuchowych. Tym razem jednak TSUE nie zastanawiał się nad regułami przypisywania tzw. dostawy ruchomej właściwej transakcji w łańcuchu, ale zbadał zgodność z Dyrektywą VAT polskiego art. 25 ust. 2 ustawy o VAT.
Przepis ten ma zastosowanie do wszystkich wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (WNT), natomiast sprawa przed Trybunałem dotyczyła WNT dokonanego w ramach transakcji łańcuchowej. W myśl tego przepisu podatnik, który dokonał WNT, ale dla potrzeb transakcji posłużył się numerem VAT nadanym mu przez inny kraj niż kraj przeznaczenia towarów (np. przez Polskę) powinien opodatkować WNT również w państwie, które nadało mu ten numer VAT (np. w Polsce). Jednocześnie, podatnik ten nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego związanego z tym, dodatkowym (sankcyjnym) WNT. W konsekwencji, taki podatnik zobowiązany jest do uiszczenia podatku należnego w państwie, którego numerem VAT się posłużył.
Trybunał uznał, że przepis ten sam w sobie jest zgodny z Dyrektywą VAT i daje organom prawo do nałożenia na podatnika sankcyjnego WNT, jeśli podatnik ten podał dla WNT numer VAT z innego kraju, niż kraj, do którego towar dotarł. Jednocześnie TSUE stwierdził, że dla sankcyjnego WNT nie ma znaczenia fakt, że VAT z tytułu WNT został rozliczony w kraju przeznaczenia towarów przez inny podmiot, gdyż to nie on był nabywcą w tej transakcji.
Jednocześnie jednak, w ocenie TSUE, zastosowanie tego przepisu nie może prowadzić do podwójnego opodatkowania, takiego jak nałożone przez organy podatkowe w sprawie, która stała się podstawą wyroku. Transakcja stanowiąca dla podatnika sankcyjne WNT została już bowiem opodatkowana przez jego kontrahenta stawką 23% (jak dostawa krajowa). Natomiast, zdaniem Trybunału, zasady neutralności i proporcjonalności nie pozwalają na zastosowanie sankcyjnego WNT do transakcji, która została już opodatkowana VAT przez kontrahenta.
Nie jest jednak pewne, czy konkluzja TSUE byłaby taka sama, gdyby dostawca zastosował stawkę 0%. Z tego powodu, zalecane jest zachowanie szczególnej ostrożności przy konstruowaniu i rozliczaniu transakcji łańcuchowych, które stanowią jeden z najtrudniejszych elementów podatku od towarów i usług.
Wydaje się także, że konkluzje TSUE znajdą zastosowanie również do innych przypadków niż transakcje łańcuchowe (np. zwykłego WDT i WNT) i mogą być dla podatników argumentem przeciwko zastosowaniu wobec nich ewentualnego, podwójnego podatkowania w takich transakcjach.
W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości w zakresie kwestii poruszonych w niniejszej informacji, służymy Państwu pomocą i zachęcamy do kontaktu.
KONTAKT
E: aleksandra.kalinowska@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 70
M: +48 724 440 693
E: elzbieta.lis@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 58
M: +48 664 948 038
