Blog

Biała lista podatników VAT

Na podpis Prezydenta czeka ustawa zmieniająca ustawę o podatku od towarów i usług oraz niektóre inne ustawy. Jedną z największych nowości, które zaczną obowiązywać już od 1 września 2019 roku jest tzw. biała lista podatników VAT. Trzeba zwrócić uwagę, że dla podatników niesie ona nie tylko korzyści, ale i ryzyko dotkliwych sankcji.

Zawartość białej listy podatników VAT

Rejestr zawierać będzie następujące informacje o podatniku VAT:

• firma lub imię i nazwisko,
• numer, za pomocą którego podmiot został zidentyfikowany na potrzeby podatku, jeżeli taki numer został przyznany,
• numer REGON, o ile został nadany,
• PESEL, o ile podmiot go posiada (tylko w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik urzędu skarbowego odmówił rejestracji),
• numer KRS, o ile podmiot go posiada,
• adres siedziby lub adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres rejestracyjny dla osoby fizycznej bez stałego miejsca prowadzenia działalności,
• imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu gospodarczego oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL,
• imię i nazwisko lub nazwę wspólnika oraz jego numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL (tylko w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik urzędu skarbowego odmówił rejestracji),
• daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
• podstawę prawną rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
• numery rachunków rozliczeniowych w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą – wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym.

Zobowiązany do prowadzenia rejestru będzie Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Co ważne, aktualizacja ma być przeprowadzana każdego dnia roboczego. To o tyle istotne, że jeżeli organ podatkowy dopuści się uchybienia i nie zaktualizuje danych, to podatnik nie poniesie konsekwencji związanych z posłużeniem się nieodpowiadającym rzeczywistości wpisem w rejestrze.

Cel przepisów

Dotychczas zachowanie należytej staranności przez podatnika – do tego arbitralnie ocenianej przez organy podatkowe – wiązało się ze żmudną weryfikacją danych o kontrahencie, która mogła być zakwestionowana przez organ. Nowy rejestr zbiera w jednym miejscu wykaz najważniejszych informacji o potencjalnej stronie umowy, a co za tym idzie, znacząco przyśpieszy weryfikację kontrahentów. Podatnik posługujący się danymi ujętymi w białej liście podatników VAT uniknie więc zarzucenia mu nierzetelności w doborze kontrahenta. Co więcej, rejestr ten ma obejmować dane zebrane na przestrzeni pięciu ostatnich lat, co odpowiada terminowi przedawnienia zobowiązania podatkowego. Powszechnie dostępne informacje zwiększą więc bezpieczeństwo obrotu, skrócą proces weryfikacji potencjalnego kontrahenta oraz dostarczą argumentów w sytuacji sporu z organem podatkowym.

Wątpliwości oraz sankcje

Nowy rejestr, choć jak wskazano powyżej ułatwi podatnikom pewne aspekty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, niesie jednak szereg obowiązków, uchybienie którym będzie związane z sankcjami.

Po pierwsze, ustawa wprowadza negatywne konsekwencje nieskorzystania w odpowiednim momencie z wykazu. Podatnik bowiem musi przy płatności o wartości powyżej 15.000 złotych zweryfikować na przestrzeni trzech dni, czy numer rachunku, na jaki wpłacił pieniądze, jest zgodny z numerem z rejestru. Jeżeli numer okaże się niezgodny, to we wskazanym terminie powinien on zgłosić to naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla wystawcy faktury. Inaczej nie będzie mógł on zaliczyć wpłaconej kwoty do kosztów uzyskania przychodów. Rozwiązanie to może dotknąć zwłaszcza podmioty, które przeprowadzają duże ilości transakcji na sumy przekraczające limit – przy kilkudziesięciu czy kilkuset transakcjach miesięcznie problematyczne może być weryfikowanie za każdym razem numerów rachunku wszystkich kontrahentów.

Drugą sankcją jest odpowiedzialność solidarna. W sytuacji, gdy transakcja o wartości przekraczającej 15.000 złotych zostanie opłacona na rachunek inny, niż ujęty w wykazie, a kontrahent nie zapłaci podatku VAT, to za wynikłą z tego tytułu zaległość odpowiadać będzie solidarnie także druga strona umowy.

Pewnym pocieszeniem jest jedynie fakt, że sankcje zaczną obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2020 roku, a co za tym idzie podatnicy otrzymają cztery miesiące na oswojenie się z systemem oraz wprowadzenie nowych firmowych polityk, które mają służyć regularnej weryfikacji kontrahentów. Trzydniowy termin na zgłoszenie niezgodnego z białą listą podatników VAT numeru rachunku wydaje się być jednak zbyt krótki.

Współautorem wpisu jest Szymon Bokota

AUTOR WPISU

Michał Wilk Partner, Katowice

E: michal.wilk@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 69
M: +48 500 023 685