Na celowniku fiskusa. Część I Czynności sprawdzające
Kontakt z urzędem skarbowym bywa dla podatników źródłem wielu wątpliwości. Niezależnie od tego, czy chodzi o czynności sprawdzające, kontrolę podatkową czy toczące się postępowanie, kluczowe jest zrozumienie, jak działają organy podatkowe oraz jakie prawa przysługują podatnikom. Dlatego przygotowaliśmy dla Państwa nowy cykl publikacji pod tytułem „Na celowniku fiskusa – praktyczny poradnik dla przedsiębiorców”. W kolejnych odsłonach w przystępny sposób pokażemy, jak skutecznie chronić swoje interesy i jak unikać sporów z fiskusem. W pierwszej odsłonie naszego cyklu przyjrzymy się, czym są czynności sprawdzające, jaki jest ich cel oraz na co zwrócić uwagę.
Czynności sprawdzające – co warto wiedzieć?
Czynności sprawdzające to jedno z podstawowych narzędzi, które urząd skarbowy stosuje wobec podatników. Choć często budzą niepokój, w rzeczywistości mają inny charakter niż kontrola podatkowa czy postępowanie podatkowe. Ich głównym celem jest szybkie i nieskomplikowane wyjaśnienie wątpliwości. Jednak istnieją pewne niuanse, na które należy uważać podczas kontaktów z organem.
Jaki jest cel czynności sprawdzających?
Czynności sprawdzające mają na celu przede wszystkim:
- sprawdzić poprawność złożonych deklaracji podatkowych (np. PIT, CIT, VAT),
- zweryfikować formalne kwestie np. czy deklaracja została podpisana, wysłana w terminie, czy zawiera komplet danych,
- porównać informacje podane w deklaracjach z danymi posiadanymi przez urząd (np. z pliku JPK).
Nie chodzi tu jeszcze o pełną kontrolę, ale raczej o wyłapanie błędów i nieścisłości na wczesnym etapie, a zakres weryfikacji jest węższy niż w przypadku kontroli czy postępowania.
W praktyce urząd w ramach czynności sprawdzających może wezwać podatnika do złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia braków w deklaracji, poprosić o przedstawienie określonych dokumentów (np. faktur, umów, potwierdzeń przelewu), skorygować oczywiste błędy rachunkowe w deklaracji, informując o tym podatnika, ale też sprawdzić, czy wpłata podatku trafiła na właściwy rachunek i w odpowiedniej wysokości.
Co ważne, czynności sprawdzające mogą być prowadzone bez wcześniejszego zawiadomienia i odbywają się zwykle szybciej niż kontrola podatkowa.
Na co należy zwrócić uwagę?
Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, jak przejść przez czynności sprawdzające bez stresu:
- Terminowa rekcja na wezwanie – urząd zwykle wyznacza krótki termin na odpowiedź. Brak reakcji może prowadzić do wszczęcia kontroli.
- Dokładne sprawdzenie deklaracji przed wysłaniem – wiele czynności sprawdzających wynika z prostych omyłek (literówki, niewłaściwy zaokrąglony wynik, brak podpisu).
- Przechowywanie dokumentów i dowodów zapłaty – urząd może poprosić o okazanie faktur lub potwierdzeń przelewu nawet w prostych sprawach.
- Utrzymywanie kontaktu z urzędem – w wielu przypadkach szybkie wyjaśnienie nieścisłości telefonicznie czy mailowo pozwala uniknąć większych problemów. W przypadku wyjaśnienia wątpliwości telefonicznie zasadne będzie również potwierdzenie mailowe ustaleń, tak by pozostał po ustaleniach ślad, do którego będzie można wrócić w przyszłości w przypadku ewentualnego sporu.
- Samodzielna korekta deklaracji – w razie spostrzeżenia błędu, warto samodzielnie go poprawić zanim urząd zakończy czynności sprawdzające.
- Przeanalizowanie zakresu żądanych danych i informacji oraz przekazywanie wyłącznie dokumentów i materiałów, o które prosi organ – bardzo często podatnicy nadgorliwie przekazują więcej informacji, niż prosi organ, natomiast organy w ramach czynności sprawdzających mogą nieformalnie gromadzić dokumenty, które wykorzystają w ramach kontroli podatkowej.
- Prośba o potwierdzenie zakończenia czynności – urząd nie ma obowiązku formalnie informować podatnika, że czynności sprawdzające się zakończyły, jednak w praktyce urzędy wysyłają potwierdzenie mailowe na prośbę podatnika. Pozwala to uzyskać pewność, że sprawa została zamknięta.
- Kontakt z doradcą podatkowym – w razie jakichkolwiek wątpliwości warto zwrócić się do doradcy podatkowego w celu uniknięcia ryzyka niezachowania terminu lub nieprzekazania właściwych informacji do urzędu skarbowego mogących skutkować wszczęciem kontroli podatkowej.
Podsumowując, czynności sprawdzające to rutynowa procedura, która ma służyć raczej wyjaśnieniu wątpliwości niż ustalaniu błędów podatnika oraz nałożenia na niego sankcji. Odpowiedzialne podejście, terminowa reakcja na wezwania i dbałość o poprawność deklaracji pozwala przejść przez nie sprawnie i bez stresu. Czynności sprawdzające, z uwagi na ich odformalizowanie mającą przewagę nad bardziej sformalizowanymi kontrolami, jednak należy podejść do tej weryfikacji z ostrożnością i rozwagą.
Jeżeli mają Państwo pytania związane z czynnościami sprawdzającymi lub innymi formami weryfikacji podatników przez organy skarbowe, zachęcamy do kontaktu z naszym Zespołem Tax Litigation.
AUTORZY WPISU
E: magdalena.keska-nowicka@pl.Andersen.com
T: +48 570 287 267
E: mikolaj.gawor@pl.andersen.com
T: 881823172