Opodatkowanie przychodów z najmu składników majątku prywatnego osoby fizycznej – uchwała NSA
Kto decyduje, czy wynajmowany składnik majątku przez osobę fizyczną należy do jego majątku prywatnego czy firmowego? Uchwała NSA pozostawia podatnikom swobodę wyboru źródła przychodów z najmu.
Linia orzecznicza w tym zakresie była dotychczas bardzo niejednorodna. Część sądów administracyjnych stała na stanowisku, że zależy to od tego, czy składnik majątkowy będący przedmiotem najmu został wprowadzony do majątku firmowego podatnika. Zgodnie z innym stanowiskiem decydujące znaczenie ma stopień zorganizowana najmu, tj. im bardziej zorganizowany jest najem, tym większe prawdopodobieństwo, że przychody z najmu zostaną uznane za przychód z działalności gospodarczej. W niektórych orzeczeniach wskazywano z kolei, że najważniejszym kryterium w tym zakresie jest rozmiar najmu, tj. czy najem jest prowadzony na szeroką skalę (np. jeżeli podatnik osiąga przychody z kilkudziesięciu umów najmu, wówczas należy go zakwalifikować jako przychód z działalności gospodarczej).
W związku z tym Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) w dniu 24 maja 2021 r. podjął uchwałę w składzie 7 sędziów o sygn. II FPS 1/21 na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw w zakresie opodatkowania przychodów z najmu składników majątkowych niezakwalifikowanych do majątku związanego z działalnością gospodarczą.
W uchwale NSA stwierdził, że przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze są zaliczane bez ograniczeń do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, chyba że stanowią składnik majątkowy mienia osoby fizycznej, który został przez nią wprowadzony do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej.
Zgodnie z treścią uchwały to podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą decyduje, czy wynajmowany składnik majątku należy do jego majątku osobistego czy firmowego.
W uzasadnieniu uchwały wskazano, że skoro czynsz najmu jest pożytkiem cywilnym z posiadanego majątku, to nie należy utożsamiać biernego uzyskiwania przez podatnika pożytków z majątku z prowadzeniem działalności gospodarczej, a sama wielkość osiąganego przychodu oraz liczba przedmiotów najmu nie może wyprowadzić wniosku, przychody z najmu są osiągane w ramach działalności gospodarczej. NSA podkreślił, że skoro w aktualnym stanie prawnym obowiązują dwie stawki zryczałtowanego podatku, tj. 8,5% do kwoty przychodów do 100 000 zł oraz 12,5% od nadwyżki ponad 100 000 zł, to ustawodawca musi zakładać osiąganie większych przychodów z tytułu najmu. W związku z tym NSA sfomułował tezę, że zasadą jest kwalifikowanie przychodów do źródła – „najem”, a wyjątkiem jest sytuacja, w której podatnik, z uwagi na zakwalifikowanie składników majątku do kategorii „związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą” – zalicza przychody do przychodów z działalności gospodarczej.
Jednocześnie NSA wskazał, że podatnik, który chce „wyłączyć” składnik majątkowy z majątku firmy i przenieść do majątku „prywatnego” (czyli nie związanego z działalnością gospodarczą), może jego najem opodatkować ryczałtem. Podatnik może z kolei wprowadzić składnik majątku do majątku firmowego np. poprzez prowadzenie ewidencji środków trwałych.
Uchwała jest zatem korzystna dla podatników, ponieważ pozostawia im swobodę wyboru źródła przychodów z najmu.
Warto podkreślić, że Polski Ład ujednolicił opodatkowanie najmu prywatnego. Do tej pory osoby zarabiające w ramach najmu prywatnego mogły wybrać, czy chcą rozliczać uzyskiwane przychody ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, czy stosując zasady ogólne. Od 2022 roku jedyną formą opodatkowania najmu prywatnego dla nowych podatników jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Zgodnie z przepisami przejściowymi wyłącznie podatnicy, którzy kontynuują rozliczanie najmu prywatnego, mogą do końca 2022 roku stosować opodatkowanie na zasadach ogólnych.
AUTOR WPISU
E: katarzyna.dziwinska@pl.Andersen.com
T: 32 731 68 57