Zmiany w podatkach 2019 (2) – Innovation Box
Kontynuujemy cykl artykułów poświęconych analizie najważniejszych zmian w podatkach. W tym wpisie omówiona zostanie nowa ulga dla przedsiębiorców prowadzących działalność badawczo-rozwojową, tzw. Innovation Box.
Nowy rok, nowe ulgi
Jednym z nowych rozwiązań wprowadzonych na gruncie ustawy CIT z początkiem 2019 r. jest narzędzie podatkowe określane jako Innovaton Box (lub IP Box). Uzasadnieniem dla wdrożenia projektowanej ulgi jest chęć zwiększenia atrakcyjności prowadzenia w Polsce działalności badawczo-rozwojowej przez polskie i zagraniczne przedsiębiorstwa, zmiana modelu ekonomicznego na gospodarkę opartą na wiedzy, a także zwiększenie świadomości w zakresie praw własności intelektualnej jako potencjalnych źródeł przychodów.
Ogólne założenia
Proponowane rozwiązanie polega na preferencyjnym opodatkowaniu 5% stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez podatnika z praw własności intelektualnej, których podatnik jest:
- właścicielem,
- współwłaścicielem,
- użytkownikiem lub
- posiada prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej, która przewiduje zastrzeżenie o wyłączności korzystania przez podatnika z tego prawa.
Prawa własności intelektualnej, do których odnosi się IP Box (określane jako „kwalifikowane prawa własności intelektualnej”) muszą być ponadto chronione na podstawie obowiązującego prawa krajowego lub międzynarodowego przez m.in. patent, dodatkowe prawo ochronne na wzór użytkowy czy prawo z rejestracji wzoru przemysłowego.
Katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej
W art. 24d ust. 2 ustawy CIT wskazany został zamknięty katalog kwalifikowanych praw własności intelektualnej, do których odnosi się nowa ulga podatkowa. Należą do nich, m.in.:
- prawo do wynalazku (patent),
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- autorskie prawo do programu komputerowego.
Prawa te muszą zostać wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. Jak zostało to wskazane wyżej przedstawione prawa własności intelektualnej muszą dodatkowo podlegać ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.
Co stanowi podstawę opodatkowania?
Podstawę opodatkowania w przypadku IP Box stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnych osiągniętych w roku podatkowym. Wysokość takiego dochodu ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i tzw. wskaźnika Nexus, którego wzór został zamieszczony w ustawie CIT.
Konstrukcja wzoru sprawia, że na największe ulgi będą mogli liczyć podatnicy, którzy opracowują innowacyjne rozwiązania samodzielnie lub z pomocą podmiotów niepowiązanych. Wzór Nexus odwołuje się do kosztów faktycznie poniesionych przez podatnika na prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, jak i kosztów poniesionych na nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych. W przypadku przeważania kosztów pierwszej kategorii, wynik wskaźnika Nexus jest bardziej korzystny. Należy podkreślić, że maksymalna wartość wskaźnika może być równa 1.
Warto również zwrócić uwagę, że do wskazanych wyżej kosztów nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami. Ustawa wskazuje zatem jedynie przykładowy katalog wydatków wyłączonych ze wzoru Nexus, co w praktyce może rodzić liczne wątpliwości co do poszczególnych kosztów ponoszonych w ramach prowadzonych prac badawczo-rozwojowych.
Źródła dochodów i strat dla kwalifikowanych dochodów
Z preferencyjnego opodatkowania IP BOX skorzystać można jedynie w odniesieniu do określonych rodzajów dochodów (strat):
- z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
- ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
- z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi,
- z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym sądowym albo arbitrażu.
W przypadku, gdy nie będzie możliwe ustalenie dochodu przypadającego na poszczególne kwalifikowane prawa własności intelektualnej, podatnik jest uprawniony do obliczenia kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej dla tego samego rodzaju produktu lub usługi, lub dla tej samej grupy produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualnej.
Należy również wskazać, że straty z kwalifikowanych praw własności intelektualnej poniesione w danym roku podatkowym będą obniżać dochód związany z tym samym kwalifikowanym prawem własności intelektualnej lub tym samym rodzajem produktu lub usługi, lub tą samą grupą produktów lub usług, w których zostało wykorzystane kwalifikowane prawo własności intelektualnej na przestrzeni kolejnych 5 lat podatkowych.
Podatnicy korzystający z ulgi Innovation Box będą obowiązani do wykazania dochodów (strat), których katalog zostały wskazany wyżej, w zeznaniu za rok podatkowy, w którym je osiągnięto.
Obowiązki ewidencyjne podatnika
Z uwagi na to, że ulgi mają charakter wyjątkowy, gdyż stanowią odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, po stronie podatnika korzystającego z ulgi leżeć będą istotne obowiązki ewidencyjne. Prowadzona przez podatnika ewidencja będzie musiała pozwalać, m.in. na:
- wyodrębnienie każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
- ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów, dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej,
- wyodrębnienie kosztów, które stanowią podstawę dla wskaźnika Nexus, przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie dochodu kwalifikowanego,
- ustalenie łącznego dochodu z tych kwalifikowanych praw własności intelektualnej, jeśli nie jest możliwe spełnienie powyższych wymogów.
Odpowiednie prowadzenie ewidencji jest o tyle istotne, że w sytuacji, gdy nie będzie ona pozwalać na ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnik będzie zobowiązany do uiszczenia podatku na zasadach ogólnych.
Uwagi końcowe
Warto zwrócić również uwagę, że przepisy przejściowe pozwolą skorzystać z Innovation Box wstecznie – w odniesieniu do kosztów już poniesionych, jednak nie wcześniej niż po dniu 31 grudnia 2012 r.
Przedstawiona wyżej nowa ulga podatkowa IP BOX wydaje się rozwiązaniem interesującym, które może się przyczynić do pobudzenia innowacyjności na polskim rynku gospodarczym. Należy jednak pamiętać, że każda ulga stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, wobec czego korzystanie z niej musi odbywać się z zachowaniem dużej staranności, aby prawo do uzyskanych korzyści podatkowych nie zostało następnie podważone przez organ podatkowe. Najistotniejszym elementem w odniesieniu do IP Box jest z pewnością staranne prowadzenie ewidencji poszczególnych dochodów i kosztów związanych z danymi kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej. Należy się spodziewać, że w praktyce największe wątpliwości podatników będą dotyczyć prawa wliczania poszczególnych kosztów do podstawy wskaźnika Nexus. Podważenie zasadności uznania kosztów za bezpośrednio związane z danym kwalifikowanym prawem może skutkować rekalkulacją wskaźnika Nexus, co będzie miało wpływ na wysokość dochodów objętych obniżoną stawką 5%. W odniesieniu do kosztów, w przypadku których brak jest pewności co do sposobu ich powiązania (bezpośrednio lub pośrednio) z danymi kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej, zasadnym byłaby każdorazowa i szczegółowa analiza ich charakteru.
AUTOR WPISU
E: piotr.sukienik@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 50
Informacje są zbyt ogólnikowe – jak w ustawie.
A kiedy opodatkować dochody typu IP Box? Zaliczka w trakcie roku? W zeznaniu rocznym?
Gdzie to wykazać – dla podatnika prowadzącego działalność gospodarczą na KPiR?
Szanowna Pani Izabelo, dziękuję za komentarz. Celem niniejszego bloga jest właśnie przedstawianie ogólnych informacji na temat rozmaitych zagadnień z zakresu prawa podatkowego.
Odnosząc się natomiast do Pani wątpliwości co do momentu opodatkowania dochodów związanych z zastosowaniem ulgi Innovation Box, należy wskazać, że zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o CIT, przepisów dotyczących pobierania zaliczek na podatek dochodowy nie stosuje się do dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Z kolei w myśl art. 24d ust. 11 ustawy o CIT, podatnicy korzystający z ulgi Innovation Box są obowiązani do wykazania dochodów (strat) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w zeznaniu za rok podatkowy, w którym je osiągnięto. Przywołane przepisy prawne wskazują, że w odniesieniu do dochodów kwalifikowanych z tytułu IP Box nie ma obowiązku uiszczania zaliczek na podatek dochodowy.
Zwracam jednak uwagę, że 15 lipca 2019 r. opublikowane zostały objaśnienia podatkowe dotyczące preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP Box, w których wskazano, że: „Podatnicy nie mają zatem możliwości skorzystania z tej preferencji w trakcie roku podatkowego, poprzez pomniejszanie zaliczek na podatek dochodowy. Podatnik osiągający dochody z kwalifikowanego IP w ciągu roku podatkowego (na przykład 2019 r.) jest zobowiązany do zapłaty zaliczek na podatek dochodowy od takich dochodów na zasadach ogólnych (…). W kolejnym roku podatkowym (na przykład 2020 r.) podczas składania zeznania podatkowego za rok poprzedni, podatnik wskazuje 5% stawkę podatkową wobec dochodu z kwalifikowanych IP, a nadpłacony podatek podlega z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych oraz bieżących zobowiązań podatkowych.” (str. 80 Objaśnień).
Treść objaśnień sugeruje zatem, w opozycji do literalnego brzmienia przepisów ustawy o CIT, że podatnik powinien uiszczać zaliczki od całości osiąganych dochodów (w tym dochodów kwalifikowanych) na zasadach ogólnych, a dopiero w zeznaniu rocznym za poprzedni rok podatkowy będzie on mógł wykazać nadpłatę w związku ze skorzystaniem z ulgi Innovation Box. Zaznaczam przy tym, że na gruncie przepisów Ordynacji Podatkowej, zastosowanie się do objaśnień podatkowych w danym okresie rozliczeniowym (art. 14n §4 pkt 1 Ordynacji) nie może rodzić negatywnych konsekwencji dla podatnika.
W związku z powyższym na ten moment nie można jednoznacznie wskazać, czy w trakcie roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy powinny być odprowadzane również od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Jeżeli chciałaby Pani uzyskać więcej informacji na temat ulgi Innovation Box lub skorzystać z naszych usług w innym zakresie, zapraszamy do dalszego kontaktu.