Uchwała NSA w sprawie zawieszenia terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych w świetle regulacji covidowych

2023 / 03 / 29

27 marca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął istotną uchwałę w zakresie stosowania regulacji covidowych w sprawach podatkowych. Sprawa dotyczyła zwieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych na podstawie art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy o COVID-19 z 2 marca 2020 r. Niekorzystna interpretacja tych regulacji mogła wydłużyć termin przedawnienia o 72 dni. NSA w wydanej uchwale odpowiedział na pytanie, czy sporny przepis dotyczył również terminów przewidzianych przepisami prawa podatkowego.

Co mówiły przepisy?

Art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy o COVID-19 wprowadzony 31 marca 2020 r. przewidywał, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Jak te przepisy interpretowały organy podatkowe?

Zdecydowana większość organów podatkowych stanęła na stanowisku, że przepis ten znajduje zastosowanie również do przepisów prawa podatkowego, w tym ordynacji podatkowej, uznając, że prawo podatkowe jest częścią prawa administracyjnego. W praktyce oznaczało to, że termin przedawnienia zobowiązania podatkowego ulegał przedłużeniu o 72 dni. Przykładowo: jeśli dane zobowiązanie podatkowe przedawniało się z końcem 2021 r., zastosowanie spornego artykułu sprawiało, że termin przedawnia był wydłużany do 14 marca 2022 r. Tym samym organy podatkowe miały ponad dwa miesiące więcej m.in. na wymierzenie podatku. Takie podejście akceptowały niektóre wojewódzkie sądy administracyjne.

Co powiedział NSA?

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami Naczelny Sąd Administracyjny postanowił przedstawić do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA m.in. następujące pytanie:

1. Czy wskazany powyżej przepis dotyczy również wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów przewidzianych przepisami prawa podatkowego?

27 marca 2023 r. NSA w sprawie o sygn. akt I FPS 2/22 podjął w składzie 7 sędziów uchwałę, w której stwierdził, że art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy o COVID-19 z dnia 2 marca 2020 r. nie dotyczy wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Z ustnego uzasadnienia uchwały wynikają w szczególności następujące wnioski:

1. Nie istnieją dostateczne podstawy do uznania, że prawo administracyjne obejmuje swym zakresem również prawo podatkowe;
2. Poglądy doktryny, jak również różnice pomiędzy prawem podatkowym i administracyjnym potwierdzają, że nie można ich ze sobą utożsamiać;
3. Objęcie prawa podatkowego zakresem prawa administracyjnego na pewno nie jest możliwe w ramach interpretacji ocenianej regulacji (taka interpretacja stanowiłaby bowiem wykładnię rozszerzającą, która w prawie podatkowym jest co do zasady zabroniona).

Jakie są skutki tej uchwały?

Podjęta uchwała powinna ujednolicić podejście sądów do analizowanego zagadnienia. Do uchwały powinny stosować się również organy podatkowe. W wielu wypadkach oznacza to, że zobowiązania podatkowe (w odniesieniu do których organy stosowały sporny art. 15zzr) przedawniły się, a podatnicy mogą domagać się zwrotu nadpłaconego podatku.

Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w powyższym zakresie – nasi eksperci pozostają do Państwa dyspozycji.

KONTAKT