Wystąpienie PIP – co oznacza dla pracodawcy i jak prawidłowo na nie zareagować?
Państwowa Inspekcja Pracy ma różne środki egzekwowania przepisów prawa pracy. Często kontrola PIP nie kończy się wydaniem nakazu (decyzji administracyjnej), lecz wystąpieniem. Takie wystąpienie nie wiąże pracodawcy tak jak nakaz i pełni raczej rolę zaleceń niż ścisłego polecenia. Nie znaczy to jednak, że może ono zostać przez pracodawcę całkowicie zignorowane.
Czy pracodawca musi zrealizować wystąpienie PIP?
Nie. Przepisy nie zobowiązują pracodawców do tego, aby w pełni realizowali oni wytyczne zawarte w wystąpieniu PIP. Niekiedy zdarza się wręcz, że wystąpienie zawiera błędne instrukcje.
Jednak istnieje obowiązek udzielenia odpowiedzi na wystąpienie – i to w terminie wskazanym przez inspektora, najczęściej 30 dni.
Co musi zawierać odpowiedź na wystąpienie PIP?
W odpowiedzi na wystąpienie PIP należy opisać termin i sposób realizacji wniosków pokontrolnych. Przykładowo, inspektorzy pracy często w wystąpieniach zarzucają pracodawcom niedostosowanie treści regulaminu pracy do aktualnych przepisów Kodeksu pracy. Wiemy jednak, że zmiana regulaminu może okazać się problematyczna – zwłaszcza w sytuacji, w której w zakładzie pracy działają związki zawodowe. W takim przypadku niekiedy (w zależności od rodzaju naruszenia), zamiast w pośpiechu wprowadzać zmiany, można inspektora poinformować o zamiarze uwzględnienia uwag przy planowanej aktualizacji regulaminu w określonym terminie.
Zdarza się też, że zarzucone przez inspektora naruszenie może w przyszłości grozić np. odpowiedzialnością wykroczeniową. Dla przykładu, wykroczeniem przeciwko prawom pracownika jest naruszenie niepoinformowanie pracownika o warunkach zatrudnienia z rażącym naruszeniem przepisów – a w niektórych sytuacjach za takie mogłoby zostać uznane właśnie celowe i świadome nieprzekazywanie wymaganych informacji (pomimo upomnienia przez inspektora pracy).
Dlaczego warto zareagować starannie?
Mimo tego, że wystąpienie PIP nie jest decyzją administracyjną, to warto rzeczowo odnieść się do zaleceń przekazanych przez inspektora pracy. Niewykonanie wystąpienia i brak uzasadnienia może bowiem prowadzić do ponownych kontroli lub kwalifikacji danego zachowania jako wykroczenie.
Prawidłowa reakcja na wystąpienie zawsze zależeć będzie od tego, co dokładnie stwierdzono w trakcie kontroli i do jakich wniosków doszedł inspektor pracy. To na tej podstawie oraz w oparciu o przepisy prawa pracy i możliwości pracodawcy należy ocenić, kiedy i w jaki sposób można zrealizować wystąpienie lub – ewentualnie – uzasadnić brak jego realizacji.
***
Jeżeli wystąpienie jest możliwe do zrealizowania w pełni i w szybkim terminie, wystarczy poinformować o tym PIP, co powinno zakończyć sprawę. Z doświadczenia wiemy jednak, że analiza wystąpienia i sporządzenie na nie odpowiedzi często nie są tak proste – zwłaszcza gdy realizacja zaleceń inspektora jest czasochłonna lub wymaga sporych nakładów finansowych.
W takich przypadkach konieczne jest zweryfikowanie, w jakim zakresie wystąpienie można wykonać lub też jakie pracodawca ma argumenty przeciwko stanowisku inspektora pracy. Nieraz już zdarzało się nam przedstawiać w odpowiedziach stanowisko przeciwne do zawartych w wystąpieniu, ale odpowiednie jego uzasadnienie skutkowało istotnym ograniczeniem ryzyka dla pracodawcy lub umożliwieniem odroczenia realizacji wystąpienia w czasie.
Jeżeli zastanawiają się Państwo, jak zareagować na otrzymane po kontroli inspektora pracy wystąpienie lub potrzebują jakiegokolwiek innego wsparcia w relacjach z PIP – zapraszamy do kontaktu.
AUTOR WPISU
E: pawel.grzembka@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 50