Nowości w obszarze cen transferowych 2021 – transakcje z rajami, zmiany w TPR i sprawozdania z realizacji strategii podatkowych
Ceny transferowe są ostatnio obiektem dużego zainteresowania organów podatkowych, przez co ustawodawca wciąż zmienia, doprecyzowuje i rozszerza istniejące przepisy. Od 1 stycznia 2021 roku podatnicy muszą przyswoić nowe zasady dotyczące m.in. transakcji z tzw. rajami podatkowymi, raportowania TPR oraz publikowania sprawozdań z realizacji strategii podatkowych.
RAJE PODATKOWE NA CELOWNIKU
O nowych przepisach w zakresie transakcji z podmiotami z krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową informowaliśmy już Państwa w naszych poprzednich wpisach. Warto jednak dokładnie przyjrzeć się nowym obowiązkom – mogą one nas bowiem dotknąć nawet wówczas, gdy – pozornie – żadnych transakcji z „rajami” nie zawieramy.
Do końca 2020 roku podatnicy musieli sporządzać lokalną dokumentację cen transferowych, gdy dokonywali zapłaty należności na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, bez względu na powiązania pomiędzy kontrahentami.
Zgodnie ze zmianą brzmienia art. 11o Ustawy o CIT, od 1 stycznia 2021 roku, do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych będą obowiązani podatnicy:
- dokonujący transakcji z podmiotem niepowiązanym mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli wartość tej transakcji za rok podatkowy przekracza 100 000 zł,
- dokonujący transakcji z podmiotem powiązanym lub niepowiązanym, jeżeli rzeczywisty właściciel należności ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową oraz wartość tej transakcji za rok podatkowy przekracza 500 000 zł.
Brzmi znajomo, choć diabeł tkwi w szczegółach.
Bardzo istotną zmianą jest wprowadzenie obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla podatników, którzy dokonują transakcji z podmiotem powiązanym lub niepowiązanym, a rzeczywisty właściciel należności ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Co ważne – w zakresie tego obowiązku stosuje się domniemanie, że rzeczywisty właściciel należności jest podmiotem z raju podatkowego, jeżeli nasz kontrahent zawiera w danym roku transakcje z podmiotami z rajów podatkowych.
Co jednak, gdy nasi kontrahenci nie będą chcieli nam udostępnić informacji na temat tego, z jakimi podmiotami utrzymują relacje gospodarcze? Zgodnie z ustawą, przy ustalaniu tej okoliczności, podatnicy będą musieli wykazać się należytą starannością. Jak to zrobić w praktyce? Jeszcze nie wiadomo. Departament Cen Transferowych i Wycen Ministerstwa Finansów planuje otworzyć konsultacje podatkowe w tym zakresie w 1 kwartale 2021 roku.
Na co jeszcze warto zwrócić uwagę w nowym brzmieniu przepisów? Do końca 2020 roku, podatnicy zawierający transakcje z podmiotami z rajów podatkowych sporządzali dokumentację lokalną jedynie wówczas, gdy dokonywali zapłaty należności. Od 2021 roku będą natomiast musieli sporządzić dokumentację bez względu na to czy dokonywali zapłaty należności, czy też taką zapłatę sami otrzymywali (dotyczy to tylko transakcji zawieranych bezpośrednio z podmiotami mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium zakwalifikowanym jako raj podatkowy; w przypadku transakcji, gdzie jedynie rzeczywisty właściciel jest podmiotem z raju podatkowego, w dalszym ciągu należy dokumentować jedynie zapłatę należności – co wynika pośrednio z definicji rzeczywistego właściciela).
NOWY ELEMENT LOKALNEJ DOKUMENTACJI TP DLA TRANSAKCJI Z RAJAMI PODATKOWYMI
Od 1 stycznia 2021 roku, lokalna dokumentacja cen transferowych dla transakcji z rajami podatkowymi powinna zawierać dodatkowy element – uzasadnienie gospodarcze transakcji, w szczególności opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym również korzyści podatkowych.
Kwestię tę doprecyzowuje rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej zmieniające dotychczas obowiązujące rozporządzenie w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (analogiczna zmiana została wprowadzona do rozporządzenia regulującego zawartość dokumentacji sporządzanej przez osoby fizyczne).
Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, w przypadku, gdy podatnik zawiera transakcje z podmiotami z rajów podatkowych, będzie obowiązany do zawarcia w lokalnej dokumentacji cen transferowych uzasadnienia gospodarczego takiej transakcji, które powinno zawierać:
- okoliczności, z których wynika obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych zgodnie z art. 11o ust. 1 lub 1a ustawy o CIT);
- opis spodziewanych korzyści podatkowych (takich jak np. niepowstanie zobowiązania podatkowego lub odsunięcie jego powstania w czasie) oraz innych, kwantyfikowalnych lub niekwantyfikowalnych, korzyści ekonomicznych (takich jak np. wzmocnienie przewagi konkurencyjnej, zwiększenie udziału w rynku);
- pozostałe przyczyny gospodarcze transakcji.
ZMIANY W RAPORTOWANIU TPR – NOWE ZASADY DLA TRANSAKCJI ZAWIERANYCH OD 2020 ROKU
Wraz z nowym rokiem, mamy również sporo zmian w zasadach wypełniania informacji o cenach transferowych (TPR) – choć wielu podatników wypełniało ją po raz pierwszy zaledwie w ubiegłym miesiącu, gdy mijał termin raportowania transakcji zawieranych w 2019 roku.
Poprawne wypełnienie formularza często wiązało się z niemałymi problemami – po części z powodu jego dużej szczegółowości, po części zaś z powodu niedoskonałej konstrukcji, nie do końca dostosowanej do (nierzadko skomplikowanej) natury transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi. Tym bardziej docenić należy, że Ministerstwo Finansów tak szybko zmieniło dotychczasowe przepisy. 30 grudnia 2020 r. pojawiło się Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej, które wprowadza zmiany do zasad prezentowania danych w TPR.
Nowe zasady będą obowiązywały dla transakcji zawieranych począwszy od 2020 r. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich.
- Rozszerzenie kategorii transakcji kontrolowanych dotyczących restrukturyzacji
Do tej pory w TPR można było zaprezentować transakcje dotyczące restrukturyzacji w ograniczony sposób. Nowe zasady wyodrębniają aż 13 kategorii transakcji restrukturyzacyjnych, co spowoduje, że prezentacja danych o takich transakcjach będzie bardziej szczegółowa. Nowe zasady wyodrębniają transakcje restrukturyzacyjne związane m.in. z: połączeniem, podziałem i przejęciem, wymianą udziałów, zmianą profilu funkcjonalnego, transferem wartości niematerialnych i prawnych oraz praw do nich, przeniesieniem pracowników między podmiotami, leasingiem zwrotnym, przeniesieniem działalności gospodarczej generującej straty.
- Nowe pole Przedmiot transakcji kontrolowanej
W nowym polu formularza podatnicy będą obowiązani do wskazania w syntetyczny sposób przedmiotu transakcji kontrolowanej. Jako przykład Ministerstwo wskazuje usługi transportowe, przy których w polu „Przedmiot transakcji kontrolowanej” podatnik wpisze np. „transport”. Zmiana ta ma na celu eliminację problemów z interpretacją informacji zawartych w TPR danego podatnika.
- Dokładniejsze wartości transakcji
Do tej pory podatnicy byli obowiązani do wskazania wartości danej transakcji kontrolowanej w milionach złotych z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku. Nowe zasady zmieniają tę kwestię i podatnicy, składając TPR za 2020 rok, wskażą już wartość danej transakcji w tysiącach (bez miejsc po przecinku).
- Podatek u źródła
W nowych objaśnieniach co do sposobu sporządzenia informacji o cenach transferowych (załącznik do rozporządzenia ws. TPR) doprecyzowano kwestię ujmowania wartości podatku u źródła w wartości transakcji. Nowe zasady mówią, że jeżeli transakcja kontrolowana podlega opodatkowaniu u źródła, należy podać jej wartość przed potrąceniem podatku.
- Transakcje finansowe
Nowe zasady dotyczą m.in.:
- wartości odsetek i wynagrodzenia w przypadku transakcji poręczenia lub gwarancji – od 1 stycznia 2021 r. podatnicy będą prezentować zarówno wartość odsetek otrzymanych i zapłaconych (odpowiednio – wynagrodzenia otrzymanego lub zapłaconego), jak również odsetek należnych i naliczonych (wynagrodzenia należnego i naliczonego). Do tej pory, należało w TPR ujmować jedynie kwoty rzeczywiście zapłacone / otrzymane w danym roku;
- wartości zadłużenia w przypadku pożyczek i gwarancji – do tej pory, należało wskazywać średnią arytmetyczną wartości zadłużenia z początku i końca raportowanego okresu; teraz zaś wyłącznie wartość końcową.
- Zmiany w prezentacji wyników analizy cen transferowych przeprowadzonej przy pomocy tzw. innej metody
Jeżeli podatnik sporządzi analizę cen transferowych przy pomocy tzw. innej metody (analiza zgodności), będzie obowiązany do zaprezentowania bardziej szczegółowych informacji w TPR. Będzie musiał wskazać metodę, przy pomocy której przeprowadził taką analizę, a do wyboru będzie miał aż 7 możliwości – od metod dochodowych, przez metodę majątkową, aż po kombinację kilku metod lub wskazanie zupełnie innej metody. Podatnik będzie również musiał wskazać źródło danych, z których korzystał przy sporządzeniu takiej analizy. Tutaj do wyboru będzie 9 możliwości.
- Kompensaty
Nowością w TPR jest konieczność prezentowania informacji na temat kompensat. W formularzu pojawi się nowe pole, w których podatnik będzie obowiązany wskazać jedną z trzech możliwych sytuacji:
- osiągnięcie mniejszych korzyści uzyskanych w związku z jedną transakcją kontrolowaną jest kompensowane większymi korzyściami uzyskanymi w związku z inną transakcją kontrolowaną, lub
- osiągnięcie niższego dochodu w jednym roku obrotowym kompensowane jest wyższym dochodem z trzyletniego okresu obejmującego ten rok obrotowy, lub
- brak kompensaty w przypadku danej transakcji.
PUBLIKACJA SPRAWOZDAŃ Z REALIZACJI STRATEGII PODATKOWYCH
O tym obowiązku również pisaliśmy już kilkukrotnie: m.in. tutaj i tutaj.
Warto jednak przypomnieć w skrócie nowe zasady (zwłaszcza, że uchwalona wersja zawiera nieco zmian w stosunku do treści projektu):
- Sprawozdanie z realizacji strategii podatkowej będą musieli publikować podatnicy CIT o przychodach przekraczających 50 mln EUR oraz podatkowe grupy kapitałowe;
- Sprawozdanie musi zawierać m.in.: informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wartość przekracza 5% sumy bilansowej, informacje o realizowanych lub planowanych restrukturyzacjach, listę złożonych wniosków o interpretacje. W sprawozdaniu nie trzeba będzie ujawniać tajemnicy handlowej, zawodowej, przemysłowej lub procesu produkcyjnego;
- Miejscem publikacji sprawozdania będzie strona internetowa podmiotu (lub w przypadku jej braku – strona podmiotu powiązanego), o której należy poinformować KAS;
- Sprawozdanie z realizacji strategii podatkowej trzeba będzie opublikować w terminie do końca 12 miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego;
- Za niepoinformowanie KAS o publikacji sprawozdania przewidziano karę pieniężną do 250 000 PLN;
- Z obowiązku publikacji zwolnione będą podmioty, które zawarły umowę o współdziałanie z KAS.
TO NIE KONIEC ZMIAN…
Resort Finansów nie zwalnia tempa. Departament Cen Transferowych i Wycen poinformował, że w 1 kwartale 2021 planuje otworzyć konsultacje podatkowe nie tylko w zakresie należytej staranności przy identyfikacji transakcji z rajami podatkowymi, ale również:
- pojęcia transakcji kontrolowanej,
- pojęcia transakcji o charakterze jednorodnym,
- nieodpłatnych świadczeń w obszarze TP.
Dokładając do tego konieczność sporządzenia dokumentacji TP dla transakcji zawieranych już w „covidowych” czasach – czeka nas kolejny ciekawy rok w cenach transferowych.
POROZMAWIAJMY
Zespół Cen Transferowych w Andersen posiada bogate doświadczenie w zakresie sporządzania dokumentacji cen transferowych i analiz porównawczych, jak również opracowywania i weryfikacji polityk i procedur cen transferowych i modeli rozliczeń między podmiotami powiązanymi.
W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości w zakresie kwestii poruszonych w niniejszej informacji, służymy Państwu pomocą.
KONTAKT
E: arkadiusz.zurawicki@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 71
M: +48 508 092 989
