Stanowisko UODO w zakresie uprawnienia pracodawców do badań alkomatem
27 czerwca 2019 r. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych opublikował informację na temat uprawnienia pracodawców do kontroli trzeźwości pracowników.
Zdaniem Prezesa UODO w obecnym stanie prawnym informacja o stanie trzeźwości jest informacją o stanie zdrowia, a co za tym idzie daną szczególnej kategorii w rozumieniu art. 9 RODO. W związku z tym, pracodawca ma prawo przetwarzać takie dane wyłącznie, gdy będzie to miało miejsce z inicjatywy pracownika oraz za jego zgodą.
W opinii Prezesa UODO podstawą kontroli trzeźwości pracowników jest art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zgodnie z którym badanie może nastąpić na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej lub pracownika, co do którego zachodzi podejrzenie, że spożywał alkohol w czasie pracy lub stawił się do niej pod wpływem alkoholu i może je przeprowadzić wyłącznie uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego.
Stan trzeźwości pracowników można więc sprawdzać, ale wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są dwie przesłanki:
- Badanie odbywa się na wniosek pracodawcy lub pracownika, co do którego zachodzi podejrzenie, że spożywał alkohol w czasie pracy lub stawił się do pracy w stanie nietrzeźwości,
- Badanie przeprowadza uprawniony organ (np. policja), a zabiegu dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe.
Co istotne, samo uzasadnione podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem alkoholu jest wystarczające, by nie dopuścić go do pracy. W takiej sytuacji badanie alkomatem może zostać zainicjowane przez pracownika.
Podsumowując, Prezes UODO podkreślił, że brzmienie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wyklucza wyrywkowe bądź prewencyjne badania pracowników alkomatem. Może ono mieć miejsce wyłącznie wtedy, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że pracownik znajduje się pod wpływem alkoholu. W związku z tym sugerujemy, by w wewnętrznych regulacjach obowiązujących w zakładach pracy wprowadzone zostały stosowne procedury regulujące przeprowadzenie kontroli w przypadku wystąpienia podejrzenia, że pracownik znajduje się w stanie nietrzeźwym. Sugerujemy, aby takie kontrole były przeprowadzane przez osobę upoważnioną przez pracodawcę.
Dodatkowo informujemy, że Prezes UODO zasugerował środowiskom pracodawców zainicjowanie prac legislacyjnych, wprowadzających odpowiednie regulacje do kodeksu pracy (możliwość przeprowadzenia wyrywkowych badań trzeźwości jako działania niezbędnego dla zapewnienia bezpieczeństwa na terenie zakładu pracy). Informujemy, że jesteśmy gotowi wspomóc Państwa i podjąć stosowną inicjatywę ustawodawczą oraz rozmowy z właściwymi organami.
W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, uprzejmie prosimy o kontakt.
KONTAKT
E: magdalena.patryas@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 84
M: +48 502 392 419
E: aleksandra.kasprzak@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 88