Ustawa o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców wchodzi w życie 11 sierpnia 2020 r.
Opublikowano (Dz.U. poz. 1298 z 27 lipca 2020 r.) ustawę z 16 lipca 2020 r. o udzielaniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców (dalej: „Ustawa”). Ustawa określa warunki, tryb i formy udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom na ich ratowanie, tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne i restrukturyzację. Pomoc będzie udzielana przez ministra właściwego do spraw gospodarki ze środków pochodzących z budżetu państwa; zadanie to może być powierzone Agencji Rozwoju Przemysłu SA. Wraz z wejściem w życie Ustawy zostanie uchylony art. 139a ustawy z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa ma umożliwić wsparcie środkami publicznymi procesów restrukturyzacyjnych w przedsiębiorstwach podejmujących działania naprawcze w związku z występującymi sytuacjami kryzysowymi w zależności od skali problemu, jak również etapu podjętych działań naprawczych. Wejście w życie Ustawy stanowi – w odniesieniu do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw – wdrożenie programu pomocowego zaakceptowanego przez Komisję Europejską na mocy decyzji z 29 sierpnia 2016 r. (Dz. Urz. UE C 369 z 07.10.16, str. 1, 6-7) przewidzianego jako jeden z instrumentów programu „Polityki Nowej Szansy”. Rozwiązania przyjęte w Ustawie mają stanowić uzupełnienie tzw. „Tarczy antykryzysowej”, która (jako odrębnie notyfikowane programy pomocowe w związku z COVID-19) nie obejmuje przedsiębiorstw, w stosunku do których złożono wniosek restrukturyzacyjny lub o ogłoszenie upadłości. Na wsparcie przedsiębiorców na podstawie Ustawy przeznaczona została kwota po 120 mln złotych rocznie przez 10 lat. Choć Ustawa dotyczy rozmaitych przyczyn trudnej sytuacji przedsiębiorców uzasadniających udzielenie wsparcia, do końca 2021 r. może obejmować przedsiębiorców w trudnej sytuacji ekonomicznej w wyniku epidemii COVID-19 (w tym też okresie realizacja zadań w zakresie udzielania pomocy publicznej może być dofinansowana z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19).
Poniżej przedstawiamy najistotniejsze informacje na temat trzech instrumentów pomocy przewidzianych Ustawą.
Pomoc na ratowanie
Pierwszą formą pomocy przewidzianą w Ustawie jest tzw. „Pomoc na ratowanie”, która co do zasady będzie mogła zostać udzielona przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej w celu umożliwienia wykonywania działalności gospodarczej przez okres niezbędny do opracowania planu restrukturyzacji lub likwidacji działalności gospodarczej oraz przeprowadzenia niezbędnych analiz w tym zakresie. Pomoc na ratowanie będzie udzielana w formie pożyczki w wysokości nieprzekraczającej kwoty niezbędnej do utrzymania działalności operacyjnej przez przedsiębiorcę na wnioskowany okres. Przedsiębiorca ubiegający się o pomoc na ratowanie jest zobligowany do ustanowienia zabezpieczenia pożyczki, m.in. w formie hipoteki, zastawu cywilnego lub rejestrowego lub weksla in blanco. Pomoc na ratowanie będzie udzielana na nie dłużej niż 6 miesięcy i może być przedłużona w razie wnioskowania przez przedsiębiorcę o udzielenie tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego lub pomocy na restrukturyzację.
Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne
Kolejną formą pomocy jest tzw. „Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne”, które może zostać udzielone mikro, małym i średnim przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej w celu umożliwienia wykonywania działalności gospodarczej przez czas niezbędny do wdrożenia działań restrukturyzacyjnych mających na celu przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Co istotne, tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne będzie mogło zostać udzielone, jeżeli zapobiega trudnościom społecznym lub prowadzi do przezwyciężenia niedoskonałości rynku. Warunkiem otrzymania tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego jest wdrożenie przez przedsiębiorcę uproszczonego planu restrukturyzacji, a w dalszej kolejności zasadniczego planu restrukturyzacji, które podlegają zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw gospodarki lub Agencję Rozwoju Przemysłu. Podobnie jak w przypadku pomocy na ratowanie, tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne będzie udzielane w formie pożyczki w wysokości niezbędnej do kontynuowania działalności w okresie, na jaki udzielono wsparcia, zaś przedsiębiorcy wnioskujący o udzielenie tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego są zobligowani do ustanowienia zabezpieczenia jej zwrotu. Tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne będzie udzielane na nie dłużej niż 18 miesięcy i może być przedłużone w przypadku wnioskowania przez przedsiębiorcę o przyznanie pomocy na restrukturyzację.
Pomoc na restrukturyzację
Ostatnim instrumentem przewidzianym w Ustawie jest tzw. „Pomoc na restrukturyzację”, która może być udzielona przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej w celu realizacji planu restrukturyzacji, który umożliwi przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Pomoc na restrukturyzację jest najdalej idącym instrumentem służącym wspieraniu przedsiębiorców, który w założeniu ma nie tylko pomóc przedsiębiorcom wyrównać poniesione straty, lecz nade wszystko doprowadzić do usunięcia przyczyn ich powstania. Z tego powodu warunkiem koniecznym otrzymania pomocy na restrukturyzację jest przedłożenie podmiotowi udzielającemu pomocy wykonalnego, spójnego i dalekosiężnego planu restrukturyzacji, którego celem jest przywrócenie długoterminowej rentowności przedsiębiorcy. Ponadto, przedsiębiorcy ubiegający się o otrzymanie pomocy na restrukturyzację będą zobligowani do przedstawienia we wniosku tzw. „wiarygodnego scenariusza alternatywnego” obejmującego działania niebędące pomocą na restrukturyzację, którego zastosowanie nie pozwoliłoby na osiągnięcie celu Ustawy lub osiągnięcie tego celu w mniejszym zakresie. Przykładem wiarygodnego scenariusza alternatywnego jest m.in. sprzedaż przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub aktywów w ramach postępowania likwidacyjnego.
Co istotne, pomoc na restrukturyzację ma w założeniu stanowić wyłącznie uzupełnienie wkładu własnego przedsiębiorcy znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej, będącego wkładem w finansowanie kosztów restrukturyzacji, m.in. obejmującego środki własne przedsiębiorcy, środki pochodzące od akcjonariuszy lub udziałowców przedsiębiorcy, środki pochodzące od wierzycieli przedsiębiorcy lub inne środki uzyskane na warunkach rynkowych.
Pomoc na restrukturyzację będzie mogła zostać udzielona w formie:
- pożyczki,
- objęcia akcji lub udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym albo udziału w podwyższeniu kapitału zakładowego przez podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych udziałów lub akcji,
- objęcia obligacji, zmiany terminów spłaty pożyczki wobec podmiotu udzielającego pomocy na restrukturyzację,
- konwersji pożyczki udzielonej jako pomoc na ratowanie lub jako tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne, na udziały lub akcje przedsiębiorcy,
- ulgi w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej (w tym przypadku decyzję o przyznaniu pomocy publicznej wydaje organ, który nałożył tę karę).
***
Powyższe formy pomocy mogą być udzielane danemu przedsiębiorcy raz na 10 lat i, jeśli dotyczy ona mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy a łączna wartość pomocy nie przekracza 10 mln EUR, nie wymaga indywidualnej notyfikacji Komisji Europejskiej. W toku prac parlamentarnych dodano art. 10 Ustawy ograniczający wysokość wynagrodzenia członków kadry zarządzającej przedsiębiorcy (od członków organów nadzorczych i zarządzających, przez dyrektorów, kierowników – w tym zarządzających na podstawie kontraktów prawa cywilnego – i ich zastępców po głównych księgowych) – na okres od udzielenia pomocy do końca roku, w którym skończyło się jej udzielenie – do 400% przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego przez Prezesa GUS w poprzednim kwartale, a także wykluczający przyznanie tym osobom prowizji od zysku, nagrody z zakładowego funduszu nagród i roszczenia o udział w zysku lub nadwyżce bilansowej.
Powyżej przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące instrumentów pomocy dla przedsiębiorców, przewidzianych w Ustawie. W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, uprzejmie prosimy o kontakt.
KONTAKT
E: leszek.rydzewski@pl.Andersen.com
T: +48 22 690 08 69
M: +48 609 684 072
E: tomasz.srokosz@pl.Andersen.com
T: +48 32 731 68 52
M: +48 512 286 226