Globalny podatek minimalny – przygotowanie do nadchodzących obowiązków (część II)
Kontynuując temat globalnego podatku minimalnego (GloBE), przedstawiamy Państwu kolejne informacje. Tym razem koncentrujemy się na obowiązkach, jakie będą spoczywać na polskich podmiotach w związku z jego wdrożeniem.
W naszej poprzedniej publikacji („Globalny podatek minimalny z perspektywy krajowych jednostek składowych – wprowadzenie do polskiego systemu prawnego”) omówiliśmy ogólne założenia mechanizmu GloBE, w tym moment jego wejścia w życie oraz zakres stosowania.
Podział odpowiedzialności podatkowej w ramach GloBE
Główny ciężar wynikający z tego mechanizmu spoczywa na jednostce dominującej najwyższego szczebla (ang. Ultimate Parent Entity, dalej: UPE) w grupie kapitałowej. W uproszczeniu, to na UPE spoczywa obowiązek zapłaty podatku wyrównawczego, który ma zapewnić minimalny poziom opodatkowania, niezależnie od lokalnych stawek podatkowych. Co do zasady, UPE odpowiada również za weryfikację, czy dana krajowa jednostka składowa podlega krajowemu podatkowi wyrównawczemu oraz – jeśli tak – za określenie jego wysokości. Zakres tych obowiązków może się jednak różnić w zależności od przepisów obowiązujących w poszczególnych jurysdykcjach.
Część obowiązków została nałożona również na członków grup kapitałowych, którzy nie pełnią roli jednostek dominujących – w tym także na podmioty zlokalizowane w Polsce. W ujęciu formalnym obowiązki krajowych jednostek składowych koncentrują się wokół dwóch obszarów: krajowego podatku wyrównawczego oraz obowiązków informacyjnych.
Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT) – podatnicy
Mechanizm krajowego podatku wyrównawczego (ang. Qualified Domestic Minimum Top-up Tax, QDMTT) ma na celu ochronę polskich jednostek składowych przed opodatkowaniem wyrównawczym w państwie siedziby jednostki dominującej (UPE), zgodnie z podstawową zasadą Income Inclusion Rule. Tym samym, pozwala on Polsce na uzyskanie wpływów z tego podatku, nawet jeśli UPE znajduje się za granicą.
Podatnikami QDMTT są jednostki składowe, których efektywna stawka podatkowa jest niższa niż 15%. Dlatego pierwszym krokiem jest ustalenie, czy dana jednostka (polski podatnik) spełnia to kryterium – przede wszystkim poprzez wykonanie testu efektywnej stawki podatkowej.
Mechanizm QDMTT, podobnie jak globalny podatek minimalny, opiera się na zasadzie tzw. jurisdictional blending. Oznacza to, że efektywna stawka podatkowa jest obliczana łącznie dla wszystkich jednostek danej grupy kapitałowej zlokalizowanych w Polsce.
Jeśli obliczona stawka jest niższa niż 15%, wyznacza się krajowy podatek wyrównawczy – na poziomie jurysdykcji. Następnie ustala się, jaka część tego podatku przypada na każdą z jednostek składowych. Tak przypisane kwoty stanowią podatek (QDMTT) należny od tych jednostek w Polsce.
Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT) – termin zapłaty i deklaracja
Co do zasady, przepisy dotyczące globalnego podatku minimalnego zaczną obowiązywać w Polsce od 2025 roku. W związku z tym pierwsze zobowiązania z tytułu krajowego podatku wyrównawczego (QDMTT) będą musiały zostać uregulowane do końca września 2027 roku. W kolejnych latach podatek będzie płatny w terminie 18 miesięcy po zakończeniu danego roku podatkowego, natomiast dla pierwszego roku obowiązywania przewidziano dłuższy termin – 21 miesięcy. Termin ten dotyczy zarówno złożenia zeznania, jak i zapłaty należnego podatku.
Do momentu publikacji tego wpisu (czerwiec 2025 roku) Ministerstwo Finansów nie opublikowało wzoru deklaracji QDMTT.
Obowiązki informacyjne – GloBe Information Return
Jednostki składowe zostały objęte obowiązkiem informacyjnym, w szczególności dotyczącym złożenia do właściwego urzędu skarbowego tzw. Informacji GloBE (ang. GloBE Information Return, dalej: GIR).
GIR ma na celu zapewnienie organom podatkowym dostępu do danych i informacji niezbędnych do weryfikacji prawidłowości wykazanych zobowiązań w zakresie podatku wyrównawczego przez poszczególne jednostki wchodzące w skład międzynarodowej grupy kapitałowej lub dużej grupy krajowej. Służy również ocenie zasadności braku obowiązków po stronie takiej grupy – na przykład w przypadku, gdy efektywna stawka podatkowa przekracza 15% lub zastosowanie mają tzw. bezpieczne przystanie (safe harbours).
14 kwietnia 2025 roku Rada UE przyjęła Dyrektywę DAC9, która uzupełnia Dyrektywę GloBE poprzez wprowadzenie jednolitego wzoru informacji GIR obowiązującego na terenie całej Unii Europejskiej. W praktyce umożliwia to stosowanie zasady centralnego składania deklaracji (central filing), co usprawni funkcjonowanie systemu GloBE. Dzięki temu państwa członkowskie nie będą musiały zawierać odrębnych umów o współpracy w zakresie globalnego podatku minimalnego, a całość procesu stanie się bardziej zharmonizowana i efektywna. Dyrektywa DAC9 ma zostać zaimplementowana przez państwa członkowskie do końca 2025 roku.
Biorąc pod uwagę powyższe, krajowa jednostka składowa nie będzie zobowiązana do samodzielnego składania informacji GIR, o ile zrobi to inny podmiot z grupy. W takiej sytuacji jej obowiązkiem będzie jedynie poinformowanie właściwego urzędu skarbowego o złożeniu informacji przez inny podmiot. Termin na przekazanie tej informacji upływa z końcem czerwca 2027 roku w odniesieniu do roku 2025 oraz z końcem marca 2028 roku za rok 2026 – analogiczne terminy będą obowiązywać w kolejnych latach.
Informacja GloBE w pigułce
Informacja GloBE (GloBE Information Return, GIR) obejmuje dane niezbędne do weryfikacji podstawy opodatkowania, wysokości należnego podatku wyrównawczego lub zasadności jego braku w danej grupie – zarówno w odniesieniu do wszystkich, jak i wybranych jurysdykcji. W zakresie tym mieszczą się również informacje dotyczące zastosowania tzw. bezpiecznych przystani (safe harbours).
- Obowiązek złożenia informacji GloBE ciąży na każdej krajowej jednostce składowej, niezależnie od tego, czy podlega ona opodatkowaniu w ramach QDMTT.
- Wyjątek od tej zasady przewiduje mechanizm centralnego składania informacji (central filing), który dopuszcza złożenie GIR przez jednostkę dominującą lub wyznaczoną jednostkę należącą do tej samej grupy, zlokalizowaną poza terytorium Polski – pod warunkiem, że między Polską a danym państwem istnieje odpowiednia umowa o wymianie informacji podatkowych.
- W powyższej sytuacji, krajowa jednostka składowa zostaje zwolniona z obowiązku złożenia GIR, ale musi poinformować właściwy urząd skarbowy o tym, że informacja została przekazana przez inny podmiot z grupy.
- Co do zasady, informacja GloBE powinna zostać złożona do końca 15. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Dla roku 2025, będącego pierwszym rokiem obowiązywania nowych przepisów w Polsce, termin ten został wyjątkowo wydłużony do końca 18. miesiąca.
W kolejnym wpisie z tej serii przybliżmy Państwu zagadnienie bezpiecznych przystani (safe harbours) w globalnym podatku minimalnym. W przypadku jakichkolwiek pytań, serdecznie zachęcamy do kontaktu.
AUTORZY WPISU
E: szymon.chyra@pl.Andersen.com
T: +48 881 823 182
E: zofia.muszala@pl.andersen.com
T: 660366111